Phần 1: Đặc tính và cách sử dụng trái cây chữa bệnh
Quýt: Từ quả đến lá đều là vị thuốc hay

Quả quýt trông rất đẹp mắt, vừa là loại quả ngon vừa là vị thuốc quý. Múi quýt ăn ngọt thơm, giàu chất bổ. Cổ nhân từng gọi quýt là "ngọc màu vàng", từng có nhiều bài thơ, bài văn nói về quýt.
Theo tiếng Hán, quýt đồng âm với "cát" có nghĩa là may mắn và đoàn tụ. Ở nhiều địa phương Trung Quốc, trong đêm tân hôn, cô dâu chú rể tục ăn quýt với ý nghĩa mong sớm sinh ra quý tử.
Về y học, từ múi quýt đến vỏ quýt, hạt quýt, xơ, múi, lá quýt đều là những vị thuốc nổi tiếng.
Vỏ quýt trong đông y gọi là trần bì, tức vỏ cũ, do khi dùng làm thuốc thì tốt nhất là dùng ở dạng khô cũ, càng để lâu càng tốt. Trần bì tính ấm, có tác dụng kiện vị (khỏe dạ dày), long đờm, trị ho, trị phong, lợi tiểu, chữa ợ hơi, đau thượng vị. Qua nghiên cứu, y học hiện đại đã chứng minh trong vỏ quýt có tinh dầu thơm gluccoxit orange, aldehit lemon, axit béo..., có tác dụng hưng phấn tim, ức chế vận động của dạ dày, ruột và tử cung... Glucoxit orange có tác dụng giống vitamin P, làm giảm độ giòn của mao mạch máu, phòng xuất huyết. Vỏ quýt còn là vị thuốc tốt điều trị cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, đặc biệt là có công hiệu đối với các chứng bệnh tỳ vị khí trệ, chướng bụng, rối loạn tiêu hóa, kém ăn, buồn nôn, ho nhiều đờm, khó chịu trong lồng ngực...
Múi quýt có các thành phần dinh dưỡng không thể thiếu được đối với sức khỏe, bao gồm đường, protein, lipid, vitamin, axit hữu cơ, chất khoáng... Người bị cao huyết áp, bệnh mạch vành, đau dạ dày, suy dinh dưỡng, cơ thể suy nhược sau khi ốm... ăn quýt rất có lợi.
Xơ quýt vị đắng, tính bình, có vitamin P, giúp phòng chữa cao huyết áp, rất có ích đối với người cao tuổi. Nó cũng có tác dụng điều hòa khí, tan đờm, thông lạc, thông kinh, thường dùng trị các chứng khí trệ kinh lạc, ho tức ngực, ho ra máu...
Hạt quýt vị đắng, tính bình, có công hiệu điều hòa khí, giảm đau, tan u cục, thường dùng chữa sa nang, sưng đau tinh hoàn, đau lưng, viêm tuyến sữa, ung thư vú giai đoạn đầu...
Lá quýt vị đắng, tính bình, có tác dụng trợ gan, hành khí, tiêu thũng, tan u cục, dùng chữa các chứng đau mạng sườn, sa nang, đau vú, u cục ở vú.
Vỏ quýt xanh tính ấm, vị đắng, cay, có tác dụng trợ can, phá khí, tan u cục, tiêu tích trệ, dùng chữa các chứng đau chướng mạng sườn, sa nang, cương vú, u cục vú, đau dạ dày, ăn khó tiêu, sốt rét lâu ngày thành báng bụng.
Quýt chẳng những đẹp mắt, mùi thơm, có thể dùng làm cây cảnh mà ăn quả lại ngon, bổ. Mọi bộ phận của cây quýt đều có thể dùng làm thuốc chữa bệnh, bồi bổ sức khỏe; quả đóng hộp, làm mứt, vỏ sấy khô chưng cất thành tinh dầu... đều được.
Các bài thuốc chữa bệnh bằng quýt:
- Chữa cảm mạo: Vỏ quýt tươi 30 gam, phòng phong 15 gam, đổ 3 cốc nước, sắc lấy 2 cốc, hòa đường trắng uống lúc nóng 1 cốc, sau nửa giờ hâm nóng uống tiếp 1 cốc còn lại.
- Chữa nôn mửa: Vỏ quýt 10 gam, lá tỳ bà 15 gam, bọc vải, sắc nước uống.
- Viêm tuyến sữa: Hạt quýt tươi 30 gam, cho ít rượu, rang khô, đổ nước sắc uống.
- Ho nhiều đờm: Cát hồng (một loại vỏ quýt chế) 10 gam, bột xuyên bối 3 gam, lá tỳ bà chế 15 gam, sắc uống.
- Sa nang, sưng tinh hoàn: Hạt quýt, tiểu hồi hương lượng bằng nhau, rang vàng, tán bột, mỗi ngày uống 3-6 gam với rượu ấm.
- Đau lạnh bụng: Trần bì 6 gam, ô dược 3 gam, gừng 3 gam, sắc uống.
- Kém ăn: Trần bì 6 gam, tiêu tam tiên 6 gam, kê nội kim (màng mề gà) 6 gam, sắc uống.
- Đau chướng mạng sườn: Xơ quýt (cát lạc) 10 gam, vỏ quýt xanh 10 gam, hương phụ 10 gam, sắc uống.

Truyện Những bài thuốc trị bệnh bằng trái cây ... Quả lê - chuyện xưa và nay Bài thuốc hay chữa bệnh bằng chuối tiêu Quýt: Từ quả đến lá đều là vị thuốc hay Bí mật chữa bệnh của quả dứa Dưa hấu - chúa tể của các loài dưa trong mùa hè Quả vải Quả trám chua Tác dụng chữa bệnh của anh đào Thảo mai: ích thọ kiện vị Quả dừa bổ tim, lợi tiểu Quả quất: Làm dễ tiêu, tan đờm Mía: Thang thuốc phục mạch trong thiên nhiên Quả đào trường thọ Quả ngân hạnh chữa ho hen, đái són Quả dâu dưỡng huyết an thần Củ ấu thanh nhiệt, kiện tỳ Long nhãn bổ huyết, ích trí Đu đủ chữa đau dạ dày Quả nho - viên ngọc trong suốt Giá trị chữa bệnh của bưởi Táo tàu bổ huyết, kiện tỳ Quả hồng bổ hư, cầm máu Chanh - trái cây làm đẹp Quả cau giáng khí, trị giun Sung, vả: Lợi hầu họng, bổ dạ dày, chữa kiết lỵ Mã thầy giải nhiệt, lợi tiêu hóa Hạnh nhân trị ho hen, nhuận tràng, thông đại tiện Quả phật thủ - vị thuốc nhiều tác dụng Quả mơ sinh tân dịch, giải khát Quả mận sinh tân dịch, tiêu thức ăn Chữa ho Cao huyết áp Bệnh viêm gan virus, viêm gan vàng da (hoàng đản), xơ gan Đau bụng Tiêu chảy Nôn mửa Nấc Sốt rét Kiết lỵ Bệnh sởi Viêm não Nhật Bản B Đau dây thần kinh, đau ngực Bệnh tim mạch Ho khạc ra máu Viêm phổi Lao phổi Viêm phế quản Hen Chữa cảm mạo, cảm cúm Chữa cảm nắng, cảm nóng Đầy bụng, khó tiêu Viêm dạ dày, ruột cấp tính Viêm loét đường ruột, nôn ra máu Táo bón Váng đầu chóng mặt Phong thấp, viêm khớp, dạng phong thấp Nhức đầu, đau nửa đầu Trúng phong Ra mồ hôi trộm, nhiều mồ hôi Bệnh đường tiết niệu Thiếu máu Bệnh đái tháo đường Tuyến giáp trạng sưng to Ngộ độc thức ăn Bệnh ký sinh trùng Viêm rốn Vàng da Viêm niêm mạc miệng lưỡi Cam tích Nôn Còi xương Sốt phát ban Bại liệt Đái dắt Rôm sảy Kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh Buồn nôn khi có thai Sẩy thai nhiều lần và một số bệnh liên quan Vô sinh Viêm tuyến sữa cấp tính Viêm âm đạo Khí hư Viêm cổ tử cung Băng huyết Sa dạ con Lạnh âm hộ Ghẻ lở, lên đinh, mụn nhọt U cục dưới da Ra nhiều mồ hôi Mẩn da dạng thấp Viêm da do thần kinh Viêm da do dị ứng Nẻ da do lạnh Chân tay nứt nẻ Nấm, hắc lào Nổi mề đay Mụn nước thành mảng Trứng cá Tàn nhang Đau răng Viêm loét xoang miệng Lở mép Hôi miệng Chảy máu chân răng Đau mắt hột viêm tấy Viêm mí mắt Màng mộng mắt Chảy nước mắt Viêm kết mạc cấp tính Quáng gà Nhãn áp tăng Viêm tai giữa cấp tính Viêm mũi Chảy máu cam Viêm amiđan Viêm họng Khản tiếng Bài thuốc chữa khối u thông dụng Bài thuốc bổ trợ khi chữa trị khối u bằng hóa chất hoặc chiếu tia cô ban Khối u dạ dày Ung thư vú Ung thư thực quản Ung thư da Ung thư gan Ung thư phổi Ung thư bàng quang Ung thư vòm họng Viêm túi mật, sỏi mật, sỏi đường tiết niệu Hạch cổ lim-pha Sa nang Trĩ nội, trĩ ngoại Bỏng Chấn thương Đau lưng và tứ chi Dưỡng da Làm đẹp tóc