Phần 1: Đặc tính và cách sử dụng trái cây chữa bệnh
Long nhãn bổ huyết, ích trí

Nhãn có cùi thịt (long nhãn) trong suốt, mọng ngọt, là một trong những thứ quý được ưa chuộng nhất trên thị trường. Trong dân gian từng lưu truyền một truyền thuyết ly kỳ, thú vị về quả nhãn: Ngày xưa có một con ác long chuyên gây tai họa, hoa màu vườn tược thường bị nó làm ngập nước. Một chàng trai trẻ trí dũng song toàn đã thề chém bằng được con ác long đó để trừ hại cho dân. Một buổi sáng sớm, con ác long lại dâng nước làm ngập ruộng vườn của dân, chàng trai tay cầm đại đao quyết chiến, cuối cùng đã chém được đầu con vật. Mắt con quái vật rơi xuống đất nảy mầm thành một loại cây. Khi cây ra quả, quả được gọi là long nhãn.
Long nhãn từ xưa nay nổi tiếng là sản phẩm bổ dưỡng. Cùi nhãn, vỏ quả, rễ, hạt, hoa, lá đều có giá trị chữa bệnh khá cao. Tác phẩm y học cổ xưa nhất Trung Quốc còn lại tới nay là cuốn "Thần nông bản thảo kinh" có nói, long nhãn chủ trị "ngũ tạng tà khí, an thần, kích thích tiêu hóa, trừ độc do côn trùng đốt, diệt 3 loại sâu bọ. Cuốn "Bản thảo cương mục" của Lý Thời Trân viết: "Long nhãn vị ngọt, bổ tỳ vị, bổ hư, tăng cường trí tuệ". Danh y Trương Tích Thuần đã khái quát công dụng của long nhãn là: "Bổ tâm huyết, tâm khí, tỳ huyết, khỏe tỳ vị, chữa lo lắng quá độ, thương tổn tâm lý, hồi hộp mất ngủ, tiêu chảy do tỳ hư".
Y học hiện đại qua nghiên cứu đã phát hiện trong long nhãn có đường gluco, đường xacaro, lipid, vitamin B1, B2, C, P và các nguyên tố vô cơ như canxi, phốt pho, sắt... Nghiên cứu về dược lý cho thấy long nhãn có tác dụng bổ huyết và trấn tĩnh, chữa hồi hộp do thần kinh; thuốc sắc long nhãn có tác dụng hạn chế trực khuẩn lỵ ngoài cơ thể và khuẩn nấm tiểu nha bào.
Theo kinh nghiệm lâm sàng của Đông y, long nhãn là vị thuốc bổ huyết, ích tâm, kiện tỳ, ích trí. Đem so sánh với táo tàu thì tác dụng chữa bệnh tỳ của long nhãn còn tốt hơn. Nó vừa bổ khí vừa bổ huyết, có hiệu quả điều trị chứng mất ngủ do suy nghĩ, lo lắng quá nhiều, tâm trạng bứt rứt, hồi hộp. Hạt nhãn tán thành bột gọi là lệ châu, dùng để cầm máu khi bị vết thương, làm giảm đau, chóng lành da, không để lại vết sẹo. Vỏ quả nhãn nghiền thành bột dùng chữa bỏng. Những người bị bệnh cảm mạo phong hàn, rối loạn tiêu hóa, rêu lưỡi dày trơn.... không ăn nhãn.
Một số bài thuốc dùng long nhãn
- Tiêu chảy do tỳ hư: Long nhãn khô 40 quả, gừng sống 3 lát, sắc uống.
- Phù thũng sau khi đẻ: Long nhãn khô, gừng, táo tàu, mễ nhân, phục linh, mỗi thứ 10 gam, sắc uống.
- Hồi hộp mất ngủ, hay quên: Cùi nhãn 100 gam, gạo nếp 120 gam, nấu cháo ăn.
- Thiếu máu, suy nhược cơ thể: Long nhãn 10 gam, hạt sen 15 gam, hồng táo 10 gam, lạc 10 gam, gạo nếp 30 gam, nấu cháo. Mỗi buổi sáng, buổi tối ăn 1 lần.
- Suy nhược thần kinh: Long nhãn, nhân táo chua, khiếm thực mỗi thứ 15 gam, nấu uống trước khi đi ngủ.
- Bỏng: Vỏ quả nhãn tán nhỏ thành bột, trộn với dầu vừng, bôi.
- Nôn ợ: Long nhãn khô 7 quả, đốt tồn tính, tán thành bột, chia đều, uống mỗi ngày 3 lần.
- Chảy máu do chấn thương: Hạt nhãn tán nhỏ, đắp vào vết thương.
- Tỳ hư, khí huyết kém: Long nhãn 20 quả, trứng gà 2 quả, đường trắng vừa đủ dùng, ăn vào buổi sáng sớm lúc đói.
- Tâm thận hư nhược: Long nhãn 250 gam, rượu ngon 750 gam đem ngâm 1 tháng. Mỗi buổi tối trước khi đi ngủ uống 1 chén nhỏ.

Truyện Những bài thuốc trị bệnh bằng trái cây ... Quả lê - chuyện xưa và nay Bài thuốc hay chữa bệnh bằng chuối tiêu Quýt: Từ quả đến lá đều là vị thuốc hay Bí mật chữa bệnh của quả dứa Dưa hấu - chúa tể của các loài dưa trong mùa hè Quả vải Quả trám chua Tác dụng chữa bệnh của anh đào Thảo mai: ích thọ kiện vị Quả dừa bổ tim, lợi tiểu Quả quất: Làm dễ tiêu, tan đờm Mía: Thang thuốc phục mạch trong thiên nhiên Quả đào trường thọ Quả ngân hạnh chữa ho hen, đái són Quả dâu dưỡng huyết an thần Củ ấu thanh nhiệt, kiện tỳ Long nhãn bổ huyết, ích trí Đu đủ chữa đau dạ dày Quả nho - viên ngọc trong suốt Giá trị chữa bệnh của bưởi Táo tàu bổ huyết, kiện tỳ Quả hồng bổ hư, cầm máu Chanh - trái cây làm đẹp Quả cau giáng khí, trị giun Sung, vả: Lợi hầu họng, bổ dạ dày, chữa kiết lỵ Mã thầy giải nhiệt, lợi tiêu hóa Hạnh nhân trị ho hen, nhuận tràng, thông đại tiện Quả phật thủ - vị thuốc nhiều tác dụng Quả mơ sinh tân dịch, giải khát Quả mận sinh tân dịch, tiêu thức ăn Chữa ho Cao huyết áp Bệnh viêm gan virus, viêm gan vàng da (hoàng đản), xơ gan Đau bụng Tiêu chảy Nôn mửa Nấc Sốt rét Kiết lỵ Bệnh sởi Viêm não Nhật Bản B Đau dây thần kinh, đau ngực Bệnh tim mạch Ho khạc ra máu Viêm phổi Lao phổi Viêm phế quản Hen Chữa cảm mạo, cảm cúm Chữa cảm nắng, cảm nóng Đầy bụng, khó tiêu Viêm dạ dày, ruột cấp tính Viêm loét đường ruột, nôn ra máu Táo bón Váng đầu chóng mặt Phong thấp, viêm khớp, dạng phong thấp Nhức đầu, đau nửa đầu Trúng phong Ra mồ hôi trộm, nhiều mồ hôi Bệnh đường tiết niệu Thiếu máu Bệnh đái tháo đường Tuyến giáp trạng sưng to Ngộ độc thức ăn Bệnh ký sinh trùng Viêm rốn Vàng da Viêm niêm mạc miệng lưỡi Cam tích Nôn Còi xương Sốt phát ban Bại liệt Đái dắt Rôm sảy Kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh Buồn nôn khi có thai Sẩy thai nhiều lần và một số bệnh liên quan Vô sinh Viêm tuyến sữa cấp tính Viêm âm đạo Khí hư Viêm cổ tử cung Băng huyết Sa dạ con Lạnh âm hộ Ghẻ lở, lên đinh, mụn nhọt U cục dưới da Ra nhiều mồ hôi Mẩn da dạng thấp Viêm da do thần kinh Viêm da do dị ứng Nẻ da do lạnh Chân tay nứt nẻ Nấm, hắc lào Nổi mề đay Mụn nước thành mảng Trứng cá Tàn nhang Đau răng Viêm loét xoang miệng Lở mép Hôi miệng Chảy máu chân răng Đau mắt hột viêm tấy Viêm mí mắt Màng mộng mắt Chảy nước mắt Viêm kết mạc cấp tính Quáng gà Nhãn áp tăng Viêm tai giữa cấp tính Viêm mũi Chảy máu cam Viêm amiđan Viêm họng Khản tiếng Bài thuốc chữa khối u thông dụng Bài thuốc bổ trợ khi chữa trị khối u bằng hóa chất hoặc chiếu tia cô ban Khối u dạ dày Ung thư vú Ung thư thực quản Ung thư da Ung thư gan Ung thư phổi Ung thư bàng quang Ung thư vòm họng Viêm túi mật, sỏi mật, sỏi đường tiết niệu Hạch cổ lim-pha Sa nang Trĩ nội, trĩ ngoại Bỏng Chấn thương Đau lưng và tứ chi Dưỡng da Làm đẹp tóc