TRÊN BẾN TÀU Ở SMYRNA

Điều lạ lùng là, ông ta nói, cái cách họ gào  thét đêm đêm vào lúc nửa khuya. Tôi không biết  tại sao họ gào thét vào lúc ấy. Chúng tôi trong  bến cảng còn bọn họ thì trên cầu tàu và nửa  khuya họ bắt đầu gào thét. Chúng tôi thường  quay đèn pha về phía họ để vỗ về. Và chuyện ấy  luôn luôn hiệu nghiệm. Chúng tôi quét đèn pha  lên người họ tới lui hai ba lần và họ ngừng gào  thét. Một dạo khi tôi làm sĩ quan chỉ huy trên bến  tàu một sĩ quan Thổ đến gặp tôi trong cơn giận  điên cuồng vì một thủy thủ của chúng tôi lăng  mạ y. Thế là tôi hứa sẽ chuyển chàng trai kia lên  tàu mà phạt ra trò. Tôi yêu cầu chỉ kẻ lăng nhục.  Thế là hắn chỉ một cậu xạ thủ cực kỳ hiền lành.  Rồi,thông qua người thông dịch, bảo với tôi rằng  cậu trai kia đã nhiều lấn sỉ nhục hắn nặng nề. Tôi  không thể nào hình dung nổi làm thế nào người  xạ thủ kia biết đủ tiếng Thổ mà chửi bới.Tôi gọi  cầu ta vào và bảo: - Có lần nào nói chuyện với  một sĩ quan người Thổ chưa?
- Thưa ngài, em chưa hề nói chuyện với bất  kỳ người sĩ quan Thổ nào cả.
- Tôi hoàn toàn tin điều đó, - tôi nói,- nhưng  tốt nhất suốt ngày cậu cứ ở lì trên tàu, đừng có  mà đặt chân lên bờ.
Rồi tôi nói với viên sĩ quan Thổ rằng gã trai  kia sẽ bị nhốt trên tàu và sẽ bị phạt nặng. Ồ, cực  kỳ nghiêm khắc. Hắn tỏ ra khoái trá. Bạn bè vĩ đại là chúng tôi mà.
Điều tệ hại nhất hắn nói, là các thiếu phụ với  những hài nhi đã chết. Anh chẳng thể nào buộc  họ buông xác đứa con ra. Họ ôm khư khư xác  con suốt sáu ngày. Chẳng chịu buông. Anh  chẳng làm gì được. Cuối cùng đành phải lùa họ đi. Bấy giờ có một bà lão, đúng là một trường  đặc biệt nhất. Tôi đã kể chuyện này cho một ông  bác sĩ nhưng ông ta lại cho rằng tôi bịa. Chúng  tôi phải lùa họ ra khỏi cầu tàu, phải dọn sạch các  xác chết mà bà lão này thì lại đang nằm trên cái  thứ như là ổ rơm. Họ nói, "Thưa ngài, ngài ngó  qua bà lão một chút chứ?” Thế là tôi nhìn qua ngay khi bà lão chết và hóa cứng đờ. Hai chân co lên còn bà gập người ngang chỗ thắt lưng và toàn  than cứng ngắt. Đúng là như thể bà đã chết từ đêm qua. Bà đã chết thật rồi và hoàn toàn cứng khừ. Tôi đã kể với một gã thầy thuốc nhưng lão  lại bảo chẳng thể nào có chuyện đó.
Bọn họ ở cả ngoài cầu tàu và cảnh tượng thật  chẳng náo động gì hoặc là có chuyện đại loại  như thế bởi vì bọn họ chẳng biết gì về người Thổ cả. Họ chẳng biết lão Thổ già rồi sẽ làm gì. Anh  còn nhớ khi chúng ra lệnh cho ta không được  vào để dọn xác đi nữa không. Sáng hôm ấy khi  chúng ta quay vào tôi cứ ngài ngại. Lão có hẳn  một đám pháo binh đủ sức thổi chúng ta bật khỏi  mặt nước. Chúng ta sắp sửa tiến vào, chạy bám  sát cầu tàu, vượt, lên phía trước mà buông neo và  rồi nã pháo vào khu Thổ trong thị trấn. Bọn  chúng mà quét ta bật tung khỏi mặt nước thì  chúng ta cũng sẽ bắn nát thị trấn. Rốt cuộc bọn  chúng chỉ bắn một vài loạt vu vơ khi chúng ta tiền vào. Kemal lên bờ và bãi chức viên chỉ huy  Thổ. Vì lạm dụng quyền hành hoặc một việc  tương tự như thế. Lão có hơi tự phụ. Tưởng là đã  xảy ra chuyện lộn xộn chết người.
Hẳn là anh còn nhớ cái bến cảng. Có cơ man nào là những thứ xinh xắn trôi quanh đó. Đó là  lần duy nhất trong đời tôi có được cho nên cứ mơ thấy đủ điều. Anh đừng bận long với những  thiếu phụ mang bầu như là anh đã từng quan tâm  đến những sản phụ ôm những hài nhi đã chết.
Bọn họ đều ổn cả. Thật lạ lùng là rất ít người  phải bỏ mình. Anh chỉ cần đắp điếm cho họ vài  thứ lỉnh kỉnh rồi để họ tự liệu. Họ luôn luôn tìm được những xó xỉnh tăm tối nhất để sinh con. Chẳng ai trong bọn họ để tâm đến điều gì khi đã  rời bỏ cầu tàu.
Người Hy Lạp cũng là những gã tử tế. Khi tản  cư tất thảy những con vật thồ họ có mà chẳng thể nào đưa theo được, họ bèn đập gãy đôi chân  trước của chúng rồi xô vùi xuống vũng nước cạn.  Tất thảy những con la với hai chân trước bị gãy  nát chúi người vào vũng nước nông choèn. Thật  là một chuyện làm lạ đời. Lời tôi quả quyết đúng  là một chuyện làm cực kỳ lạ đời.