Dịch giả: Nguyễn Hữu Dũng
Chương 18

......
Sau cuộc tiếp khách ở Guenbôvitre, Valdemar đưa khách sang Xuodkovse ngủ qua đêm. Sáng hôm sau, trong lòng chàng chợt dậy lên hàng ngàn câu hỏi và những điều nghi ngờ mà chàng không sao tự trả lời. Chàng từ biệt mọi người, trở về. Một cơn bão táp đang gào thét trong lòng, chàng không thể tha thứ cho mình cách đối xử với Xtefchia…
Vốn tế nhị, nàng đã không hề tỏ ra thoả mãn hay bực bội, chỉ thoáng ngạc nhiên trước vẻ lạnh nhạt của chàng. Chính điều đó lại khiến chàng cảm động (rất không cần thiết như chàng nghĩ!) và làm cán cân nghiêng sang phía có lợi cho Xtefchia.
"Cô ta có lỗi gì để mày đối xử với cô ta như một ả đàn bà tồi tệ vậy? - chàng cật vấn mình trên đường trở về Guenbôvitre.
Và nép vào một góc xe, chàng cay đắng tự chỉ trích mình.
Chàng nhớ lại buổi sáng hôm qua, chàng đã đi trên cùng một cỗ xe với nàng, ngồi trên cùng chiếc ghế đánh xe, chàng tưởng như còn vang trong tâm tưởng những lời nói, tiếng cười của nàng. Chàng vẫn như đang nhìn thấy nàng ở ngay trước mặt, chàng so sánh nàng hôm qua và nàng hôm nay và mỗi lúc thêm bực bội.
Thời tiết cũng khiến chàng sa lầy trong những ý nghĩ tối tăm. Buổi sáng trong lành hôm qua đã biến đâu mất. Không gian hôm nay xám xịt, những đám mây trĩu nặng, cơn mưa treo trên trời. Những hạt nước ẩm ướt li ti rải xuống mặt đất. Thế gian như chìm trong một bầu không khí im lìm buồn thảm và đầy ưu tư.
Những hàng cây rì rào vui vẻ hôm qua, hôm nay đứng lặng im trầm mặc, những ruộng lúa vàng hôm qua rạng ngời náo nức thì hôm nay cũng đứng im dưới vẻ xám nặng ẩm ướt của ngày. Thỉnh thoảng trên những cây dương cạnh đường, chim chóc cất lên vài tiếng kêu nhưng rồi chúng cững lặng yên khi nghe tiếng vó ngựa gõ móng xuống con đường đất nện… Chiếc xe ngựa có bánh cao su lặng lẽ đi, nhưng Valdemar thấy cáu với cả tiếng vó câu kia. Nhưng chàng vẫn còn đủ tỉnh táo để không nổi cáu mắng người xà ích vì chuyện đó. Chàng thầm độc thoại trong tâm tưởng:
- Hôm qua Xtefchia thật là thích hợp với tiết trời, trời đất cũng như hoà hợp với nàng, vậy mà ta làm vẩn bầu không khí ấy, bầu không khí yên tĩnh của Xtefchia… Liệu nàng còn có thể nghĩ điều gì khác đến với ta nữa chứ, nếu nàng không nghĩ ta say? Ta đã uống biết bao sâm banh! Ha! Còn chuyện trong phòng chân dung nữa?… Những đoá hồng cứ cho là do lòng tốt của chủ nhà dành cho khách đi, dẫu đó chỉ là sự biện bạch quanh co… nhưng còn việc hôn tay và những lời ta nói - thì quả thật là rất không nên. Chuyện trên xe là tệ nhất… Với một cô gái như nàng cần hết sức thận trọng, nếu không sẽ bị mất mặt ngay. Đoá hoa trinh nữ! Nàng sẵn sàng nghĩ ta cũng có những bản năng theo kiểu Proninsky, có điều là theo một hướng khác mà thôi… Quỷ thật! Sao ta lại gây ra những chuyện vớ vẩn thế không biết!…
Valdemar không tài nào trấn an nổi.
Trở về trang Guenbôvitre, nổi cáu kỉnh mới tạm yên, sự chín chắn dần trở lại.
Chàng lang thang dạo bước khắp vườn, khắp khu vườn thú, nơi gia nhân đã dọn sạch những dấu vết của bữa tiệc hôm qua.
Khắp nơi đều gợi nhớ tới Xtefchia.
Đây là nơi chàng cùng nàng chơi tenit "Trong chiếc váy dài dắt lên nàng mới đẹp làm sao!". Đây là nơi chàng trò chuyện với nàng, trên lối nhỏ này chàng đã hái những đoá hồng mang tặng nàng và trước đó chàng đã trông thấy nàng từ xa đang dụi khuôn mặt trắng trẻo vào những cánh hoa mịn như nhung và chàng muốn được tự tay hái những cánh hoa ấy… Rồi tiếp đó là cuộc du ngoạn trên sông. Nàng đã khiến chàng giận khi trỏ ngay vào chiếc thuyền màu xanh và cùng Trestka chèo lái. Còn cuộc thi bắn trong vườn thú?… Hình như con át bị chàng bắn trúng… Chàng bước về hướng đó, và bực mình khi thấy tấm bia đã mang đi, chỉ trơ trọi chiếc cột đẫm nước mưa. Thoạt nhiên Valdemar những muốn gọi ngay một người thợ săn thú để hỏi tại sao lại mang tấm bia đi khi chàng không ra lệnh, nhưng chàng chợt kìm lại. "Để lộn xộn như thế làm gì? Họ dọn đi như thế là phải "… Chàng ngồi rất lâu ở phòng chân dung. Ngả người trên chiếc trường kỷ, chàng ngắm mãi chân dung bà nội, thầm nghĩ: "Mình kể câu chuyện ấy cho nàng nghe làm gì vậy? Trong đầu nàng sẽ chất chứa thêm lãng mạn, chẳng mang lại điều gì hay ho cả. Diễm tình, mơ mộng - tất cả đều là những điều huyễn tưởng! Chỉ có dục vọng là tồn tại! Là sự thật trong mớ hỗn tạp nhưng sự xuẩn ngốc được gọi là tình yêu. Ta chỉ tin vào dục vọng và chính nó đã đẩy ta đến với nàng, không có gì hơn cả! Còn chuyện nàng trong trắng như pha lê thì càng tốt chứ sao. Ai chẳng thích bộ lông thiên nga hơn lông quạ đen.
Chàng nhìn thấy trên sàn nhà có mấy cánh lá xanh và cánh hoa hồng vàng rơi lại từ bó hoa của Xtefchia hôm qua. Chàng thèm thuồng nhặt chúng lên và bỗng nhiên nhớ lại cảnh tượng cô gái hốt hoảng trước tiếng kêu từ bên ngoài vọng vào và những muốn chạy trốn, còn chàng thì không buông. Lúc ấy, chàng đã cầm chặt tay nàng trong tay mình, kéo nàng lại sát mình. Nàng đã nhìn chàng đầy e ngại, nhưng bất giác cũng vẫn tuân phục, mắt nàng khép lại say sưa biết bao… Quả tình điều đó chỉ kéo dài trong một thoáng, nhưng mới thần tiên làm sao!…
Valdemar vò những cánh hoa trong lòng bàn tay.
- Dục vọng! Đó chỉ là dục vọng! - chàng thốt lên với một nụ cười mai mỉa, bước về phía cửa ra vào. Đến ngưỡng cửa chàng dừng bước, nhìn những cánh hoa nhàu nát quẳng xuống sàn nhà.
- Viên trưởng phường săn giữ gìn trật tự ở vườn thú kỹ hơn chưởng bộc chăm lo trật tự trong lâu đài, nhưng rõ ràng ông cụ coi trọng các kỷ vật…
Rồi chàng nhún vai bước ra.
Suốt mấy ngày chàng không sao lấy lại được sự tĩnh tâm, chàng chỉ đi tới một kết luận duy nhất: nếu dục vọng ấy là thứ cảm giác thống trị trong tình yêu, thì Xtefchia không phải là tín đồ của lý thuyết này. Vậy chẳng lẽ trong nàng thức tỉnh một tình cảm gì khác chăng? Một tình cảm gì đó nhiều phần tinh thần hơn?... Biết đâu chính... Pronnhixki, nhưng chỉ nguyên việc gắn liền hai cái tên của họ khiến chàng khó chịu. Chàng linh cảm rằng chàng đã làm dậy lên trong lòng Xtefchia một tình cảm mạnh hơn mối thiện cảm thông thường và chàng không hiểu tại sao chàng lại cảm thấy tự hào và đó là loại tự hào gì vậy?
Trong rất nhiều trường hợp tương tự trước đây trong đời, chàng chỉ cảm thấy khoái chí, nhưng tự hào và một cảm giác  thỏa mãn nội tâm thì đây là lần đầu tiên chàng cảm nhận và lấy làm ngạc nhiên
Tại sao cô gái ấy lại gây cho chàng những ấn tượng khác hẳn những ấn tượng đã có trước nay? Tại sao người con gái ấy cuốn hút chàng với một sức mạnh không sao cưỡng nổi, sao cô lại trở thành một con người mà chàng khao khát thế, gần như một người thân yêu?... Người con gái mà chỉ mấy tháng trước đây còn bị chàng thường xuyên hành hạ bằng những lời đùa cợt đầy châm chích, còn bị chàng khủng bố khiêu khích... Vì sao? Và vì cái gì?
Nàng đã gây cho chàng ấn tượng ngay từ lần gặp đầu tiên, khi chàng trông thấy nàng cạnh cô ruột trong cỗ xe từ ga xe hỏa trở về. Nàng đã khiến chàng mến mộ ngay, chàng chuyển sang xe của họ và bắt đầu tìm hiểu nàng.
Nhưng cũng ngay lập tức chàng nhận ra rằng nàng biết điều đó, và điều đó làm cho nàng không vừa ý.
Chàng đâm ngạc nhiên.
Một tiểu thư trẻ đẹp lại lhông thích ánh mắt mê say hâm mộ của một người đàn ông trai trẻ - điều ấy đã khiến chàng kinh ngạc như một hiện tượng mới mẻ.
Cuộc đời đã khiến chàng quen với thứ gì khác hẳn. Phụ nữ dành cho chàng những tình cảm quá ư dễ dãi, mà đó là những phụ nữ thuộc tầng lớp thượng lưu, các nữ đại quý tộc. Ấy vậy mà cô gái quý tộc nhỏ này, vừa xinh đẹp lại vừa trang nhã đến lạ lùng, lại đón nhận sự ngưỡng mộ của chàng với vẻ miễn cưỡng, thậm chí với vẻ bị xúc phạm trong ánh mắt. Thực ra ánh mắt dành cho nàng vẫn hàm chứa bao ý mỉa mai và không tin theo cách mà chàng vẫn nhìn mọi cô gái mới quen chỉ vì cảm thấy họ có hàng ngané những khuyết điểm to nhỏ thường gặp. Khi nhìn những cô gái mới quen, chàng đều thầm nghĩ/ "Rồi ta sẽ không để ý đến cô nữa đâu!".
Xtefchia không gợi cho chàng một ý nghĩ tương tợ như thế, ngược lại nàng chinh phục chàng ngay từ đầu, càng ngày lại càng khiến chàng quan tâm hơn. Và như bị dẫn dắt bởi một sự cáu kỉnh không chút cơ sở, chàng trả thù nàng, cố tình cưỡng lại lòng mình. Nhưng rồi sau đó bắt đầu có điều gì thay đổi. Sau bữa trưa đáng nhớ nọ, khi Xtefchia rút tay ra khỏi tay chàng, Valdemar thầm nghĩ: " Ta hành hạ cô ấy làm gì nhỉ?....
Rất lâu, chàng cố tình không lui tới trang Xuôđkhôvxe, muốn quên nàng đi. Chàng muốn dứt hẳn khỏi đầu óc hình ảnh khuôn mặt thanh tú phảng phất nét buồn của nàng. Chính chàng đã là nguyên do tạo ra nét buồn ấy, chàng không để cho cô gái tinh tế và trang nhã kia được yên thân, chàng đã hành hạ nàng, dường như chính việc nàng khiến chàng yêu thích đã làm chàng phát bẳn. Nhưng chỉ sau một tuần, chàng đã lại cảm thấy khao khát được thấy mặt nàng. Chàng đã đến Xuodkovse cùng với một lô khách khứa và lần ấy thói quen đã chiến thắng. Đi ngang qua cửa sổ phòng nàng chàng ném vào một ánh mắt tinh nghịch và bắt chợt gặp khuôn mặt tò mò của nàng nhìn ra, nhưng gặp ánh mắt chàng, nàng bỗng nhiên lùi lại, như thể kinh hoàng đến tái mặt. Trong lòng chàng chợt rung lên một nỗi gì như thương cảm: "Nàng e sợ ta… " Rồi sau đó chàng bắt gặp nàng giữa lúc đang hết sức vui vẻ. Nàng nhảy với Luxia, đầy sức sống, đầy thoải mái, nụ cười nàng mới xinh đẹp làm sao!… Vậy ra chỉ trước mặt chàng, nàng mới phải giấu giếm niềm vui, chính chàng là kẻ đa khiến nàng phải thế?…
Và thế là chàng thay đổi.
Kể từ đó, chàng không bỏ qua một cơ hội nào để làm cho nàng được dễ chịu, điều mà trong những điều kiện của chàng cũng khá dễ dàng. Chàng thích thú nhận thấy Xtefchia cũng bắt đầu cởi mở hơn. Nàng vui vẻ ra, nàng thích trò chuyện cùng chàng, không tránh mặt chàng như hồi trước, và khi có chàng bên cạnh, nàng không cảm thấy mất tự do nữa. Valdemar nhận thấy những thay đổi ấy và chàng mừng thầm. Nhưng từ một lúc nào đó, chàng bỗng lại đâm lo ngại!" Ta hay nghĩ đến nàng quá mất rồi!". Việc nàng đến thăm Guenbôvitre đã làm đầy tràn cốc nước. Valdemar hiểu ra rằng chàng đã đi quá xa. Chàng không thể lùi lại bởi đạo đức của chàng không cho phép chàng làm thế, nhưng tiến lên nữa thì chàng chưa muốn. Cách cư xử tế nhị của Xtefchia khiến chàng khâm phục bao nhiêu, chàng lại bực mình với mình bấy nhiêu…
Nàng đã tin chắc là chàng say rượu và nàng muốn tỏ ra thông cảm. Điều đó khiến chàng hết sức cáu kỉnh.
Chàng đã sống trong tâm trạng ấy suốt mấy hôm liền, không sang thăm Xuodkovse. Song, dẫu rất muốn, nhưng hình ảnh Xtefchia không rời khỏi tâm tư chàng.