Dịch giả: Lê Thành
Chương 3

     áng thứ Sáu, tôi tìm lại được niềm tin.
Tôi đáp xe lửa đi Camden, một thành phố nhỏ sung túc với những đồng cỏ xanh và những ngôi nhà màu xám đồ sộ của những điền chủ.
Đây là xứ sở của ngành chăn nuôi, xứ của những đàn lừa và ngựa với những bộ lông óng mượt, nơi không hề biết đến hạn hán, nơi có những dòng sông êm ả tưới tắm các nông trang, nơi mà người dân thị thành như tôi cảm thấy bơ vơ, không biết phải làm gì.
Từ Camden, tôi đón taxi, vượt qua tám cây số đường để đến trại nuôi ngựa Mc Andrew. Từ cổng vào trại phải qua một con đường đất khá dài vì thế tài xế taxi đã trố mắt nhìn khi tôi trả tiền và dặn anh ta trở lại đón tôi một tiếng sau.
Hẳn anh ta không biết rằng tôi cảm thấy xấu hổ khi phải đến đây và để được gặp Alistair Mc Andrew, tôi cần phải lội bộ theo một lối đi có hàng cây gôm đang trổ hoa.
Lối đi dần dần lên cao và đổ dốc để đến ngôi nhà, một ngôi nhà lớn ẩn mình giữa những đại thụ, được bao quanh bởi những khối nhà riêng lẻ khác, với hàng rào sơn trắng.
Phía trái là cánh đồng cỏ mênh mông, với những đàn ngựa đang gặm cỏ. Phía phải trong một khu đất rào kín, có một nhóm người đang chú tâm tập dượt một chú ngựa non.
Mc Andrew, người đàn ông Scotland tóc đen, sơ-mi kaki và quần cưỡi ngựa, đang đứng trong nhóm. Anh ta tựa tay vào hàng rào gỗ, mắt nhìn chăm chăm vào con ngựa và thỉnh thoảng lại ôn tồn ra lệnh cho gã nài.
Anh ta quay lại khi nghe tiếng bước chân của tôi, tần ngần trong chốc lát rồi mỉm cười đi về phía tôi, tay chìa ra.
- Ô, Lundgan! Lạ thật tôi rất mừng khi được gặp anh!
Tôi mỉm cười ngờ nghệch, bắt tay Mc Andrew và chỉ nói được một câu thật tầm thường:
- Chào Mac.
- Cơn gió tốt lành nào đã đưa anh đến đây?
- À... tôi cần sự giúp đỡ của cậu. Dĩ nhiên là nếu cậu không bận...
Hẳn giọng nói hoặc ánh mắt của tôi đã tỏ lộ tình cảm của tôi. Mc Andrew nhìn tôi với vẻ lo lắng và nói:
- Đối với anh thì tôi luôn có sẵn thời gian. Để tôi dặn tụi nó một tiếng rồi sẽ nói chuyện với anh ngay.
Tôi nhìn theo Mc Andrew khi anh ta bước về phía nhóm người. Anh ta bước đi với vẻ tự tin, nói năng đầy quyền uy và thoải mái, hoàn toàn vững tin giữa đám thuộc hạ, ngựa và nông trại của mình. Tôi bỗng nhớ cái ngày tôi kéo lê tấm thân gầy nhom của Mc Andrew trên bãi biển vùng Trobian. Dạo ấy, anh là người duy nhất còn sống sót của một nhóm biệt kích bị quân Nhật tấn công hai ngày sau khi đổ bộ lên đảo. Tuy đã đuối sức vì sốt rét và kiết lỵ, Mc Andrew cũng mò về được điểm hẹn và chúng tôi đã đưa anh ra khỏi tuyến lửa, sau những hàng dừa xanh... Bây giờ, tôi đến đây để đòi Mc Andrew trả món nợ ấy.
Mc Andrew trở lại và chúng tôi đi vào nhà.
- Anh Lundigan à, đã lâu lắm chúng ta không gặp nhau.
- Đúng... Mười một hoặc mười hai năm rồi chứ ít gì...
- Nhà tôi có việc phải ra phố. Hẳn nàng rất mừng khi được biết anh. Dĩ nhiên, anh sẽ ở lại đây ít ngày chứ? Tôi có nhiều điều để giới thiệu với anh.
- Mac à, tôi rất tiếc. Chỉ gặp cậu một tiếng thôi rồi tôi sẽ đi ngay.
Mc Andrew có vẻ buồn và ngạc nhiên, rồi tiếp tục năn nỉ tôi ở lại:
- Nào, anh không thể ra đi vội vã như thế được. Anh phải ở chơi với chúng tôi ít ngày.
- Trước hết, cậu cần phải hiểu lý do khiến tôi tới đây cái đã.
Đối với sự ân cần của Mc Andrew, câu nói ấy của tôi quả là thiếu tế nhị. Tuy vậy, tôi biết nói gì hơn chứ? Tôi thấy mình vụng về và thô thiển. Tôi ân hận vì đã đến đây.
Nắm lấy khuỷu tay tôi, Mc Andrew dẫn tôi qua hàng hiên và vào phòng khác, căn phòng lớn với sàn gỗ bóng loáng, những tấm thảm màu sắc tươi vui, các họa phẩm trên tường và những chiếc ghế bành bọc da vây quanh lò sưởi bằng đá.
- Ngồi đây đi Lundigan. Anh uống gì? Scotch nhé?
- Vâng, cám ơn.
Chiếc ghế bành lún sâu, êm ái, nhưng tôi vẫn thấy căng thẳng, bồn chồn, miệng tôi khô khốc, các cơ mặt cứng nhắc và tôi buộc phải ấn hai bàn tay lên ghế để ngăn chúng run rẩy. Mc Andrew mang đến hai ly rượu, trao cho tôi một và ngồi xuống, đối diện tôi.
- Chúc anh mạnh khỏe.
- Chúc sức khỏe cậu!
Whisky đằm thắm trôi xuống họng tôi rồi đốt cháy cái bếp lò trong dạ dày tôi. Mc Andrew nhìn tôi với vẻ lo lắng:
- Này, Lundigan, anh có đau yếu gì không?
- Cậu nghĩ tôi đau yếu à? (Tôi cười nhưng chỉ thốt ra thứ tiếng tương tự như tiếng ho khan). Không, tôi chẳng bệnh hoạn gì. Bác sĩ cho biết tôi có sức khỏe tốt.
- Nhưng trước con mắt của một người bạn thân thì có lẽ là khác.
Sự thân tình, hiền hòa lo lắng của Mc Andrew khiến tôi cảm thấy bứt rứt và giận chính mình. Tôi đứng dậy và đến đứng trước Mc Andrew, gần lò sưởi. Tôi cảm thấy khó khăn khi nói ra ý đồ của mình:
- Mac à, tôi đến đây không phải là để thăm cậu. Tôi... tôi đến là vì cần một ngàn bảng Anh và cậu là người duy nhất có thể giúp tôi có được số tiền đó.
Chẳng tỏ vẻ ngạc nhiên, anh ta trả lời, mắt nhìn đăm đăm vào ly rượu:
- Nếu vậy, tôi lại càng mừng hơn khi được gặp anh cứu mạng thì chuyện một ngàn bảng Anh thì không gì quá đáng. Trước khi anh rời khỏi đây tôi sẽ ký cho anh một ngân phiếu. Giờ đây tôi mong anh phải thoải mái và dùng vài ly whisky với tôi.
Mc Andrew đã đồng ý một cách thật đơn giản và thân tình đến nỗi tôi sững sờ. Tuy vậy, thay vì biết ơn và nhận lấy số tiền, tôi lại nói như một thằng ngốc:
- Nhưng tôi không muốn như thế Mac à.
- Vậy anh muốn gì?
- Trước hết tôi phải giải thích cho cậu rõ tại sao tôi cần món tiền đó.
- Chuyện đó không cần thiết.
- Nhưng tôi muốn bày tỏ với cậu.
Và tôi đã kể hết cho Mc Andrew: hôn nhân của tôi và Jeannette, hòn đảo ngập nắng, đồng tiền vàng lượm được trên bãi biển, chuyện con tàu đắm, mối quan hệ của tôi với Manny Mannix, lần sau cùng thua trắng ở sòng bạc và bị trường đại học cho thôi việc. Khi kể xong tôi thấy mình như đã cạn kiệt, không còn sức sống.
Mc Andrew lặng lẽ đứng lên, rót rượu vào ly tôi và trao cho tôi.
- Uống cạn đi, rồi anh sẽ thấy đỡ hơn.
Tôi mỉm cười cay đắng:
- Thứ này là liều thuốc khá tệ. Tôi đã dùng đến nó nhưng chẳng thấy tác dụng.
Mc Andrew thân tình vỗ vai tôi:
- Chỉ vì anh đã uống chung với bạn xấu đấy thôi. Nếu anh sớm tìm đến tôi thì đâu đến nỗi.
Chúng tôi uống cạn ly rồi thận trọng đặt ly xuống, tôi giải thích:
- Tôi có nhiều lý do để cần tiền. Nhưng tiền của cậu thì tôi không muốn đụng tới.
- Thì cứ xem như tôi cho anh vay và anh sẽ trả tôi khi tìm thấy kho tàng.
- Không, Mac à. Tôi không muốn vay mượn cậu. Tôi chỉ muốn thứ tiền hoàn toàn thuộc về tôi. Và, nếu tìm được điều mà tôi tìm kiếm, thì tôi cũng muốn tôi là chủ nhân duy nhất của nó... Tôi không biết phải giải thích thế nào cho cậu đây, nhưng tôi muốn có cái gì đó tương tự như cậu ở đây... đất đai, ngựa giống và cuộc sống độc lập. Đó là điều tôi mong đợi nơi con tàu của tôi: một mảnh đất và cuộc đời không lệ thuộc ai.
- Anh cho rằng anh sẽ có được hạnh phúc trên mảnh đất ấy mà thiếu vắng người đàn bà yêu ư?
- Tôi không biết nữa. Nhưng chẳng còn Jeannette nữa thì tôi vẫn muốn có được điều còn lại: điều mà tôi đã mong được chia sẻ với nàng. Cậu hiểu chứ Mac?
- Vâng, tôi hiểu. Nhưng tôi không hiểu anh tính có được một ngàn bảng Anh bằng cách nào?
- Tôi sẽ giải thích cho cậu đây. Mặc kệ, nếu cậu cho rằng tôi là một kẻ ngu ngốc. Tôi biết cậu là chủ nhân của một trại nuôi ngựa đua và ngựa cậu thường đoạt giải. Nếu cậu thực sự có một con tuyệt chiêu, thứ mà ta có thể cá độ một trăm ăn mười, thì cho tôi biết cái tuy-dô đó. Tôi mong cậu cho tôi cái cơ may mà những gã chăn ngựa của cậu được hưởng để tôi đặt tiền cá cược. Thú thật với cậu, tôi chỉ còn vỏn vẹn một trăm bảng Anh. Nhưng nếu thắng cuộc tôi sẽ có số tiền mình cần.
Mc Andrew kinh ngạc nhìn tôi:
- Anh điên rồi, Lundigan. Mỗi một cuộc đua là một trò may rủi. Con ngựa nhanh nhất thế giới cũng có khi thua cuộc. Nếu tôi khuyên anh nên đặt cược vào một con ngựa nào đó và rồi nó thua cuộc, thì lúc đó anh sẽ tính sao?
- Ừ, thì tôi sẽ đến Queensland để làm thợ đốn mía hoặc xin làm đầu bếp cho một trại nuôi cừu. Mac à, tất cả những gì tôi cần đó là cơ may do một con ngựa đến đích đầu tiên mang lại.
- Nếu nó không thắng thì anh sẽ hết sạch.
- Chỉ mất một trăm bảng Anh thôi.
- Đúng, nhưng đó là tất cả những gì anh có. Nếu chịu nhận tiền của tôi, anh sẽ không gặp nguy cơ trắng và chẳng phiền phức gì.
- Có lẽ đúng nhưng lúc đó tôi sẽ đánh mất sự độc lập của tôi, điều duy nhất mà tôi còn có.
Mc Andrew ngẫm nghĩ một lúc về lời đề nghị của tôi. Hiển nhiên, anh ta có vẻ không mấy thích thú. Tôi không những đã ứng xử như một thằng ngốc mà còn làm buồn lòng người muốn trả ơn cho tôi. Nếu hôm ấy mà tôi biết được những gì như ngày nay thì hẳn tôi đã nhận tấm ngân phiếu của Mc Andrew và hôn tay anh để tạ ơn. Nhưng tôi chỉ là một giáo sư sử gàn dở, không chịu hiểu những bài học của lịch sử...
Cuối cùng, Mc Andrew nói bằng giọng bình thản:
- Nếu anh chịu nhận hoặc vay tiền của tôi thì tôi rất hài lòng. Nhưng anh đã khước từ điều đó và tôi đã hiểu lý do. Ngày mai, tại Randwick, con Black Bowman sẽ đua ở vòng thứ ba. Trị giá để cá độ lúc đầu là một ăn mười hai và rồi sẽ giảm dần, có thể chỉ còn một ăn hai hoặc ba trước giờ xuất phát. Vậy, anh hãy đặt cược lúc sớm nhất. Chúng tôi tin Black Bowman sẽ thắng. Nếu thua thì chẳng phải do lỗi chúng tôi hoặc lỗi của nó. Chúc anh may mắn.
Tôi chìa tay ra, Mc Andrew xiếc chặt tay tôi và nói trước khi buông tay:
- Lundigan à, anh gặp giông tố trong đời và giông tố đó vẫn chưa ngừng hẳn. Tôi mong anh rằng ngôi nhà của tôi sẽ luôn là một vịnh bình yên chờ đón anh.
- Vâng, tôi ghi nhớ điều đó. Tôi không thể nói hết lòng biết ơn của tôi với cậu. Nhưng tôi đã quyết định một mình lèo lái và đi theo con đường mà tôi chọn. Nếu không về được bến, đó chỉ là do lỗi của tôi.
Men theo lối đi rải cát, tôi ra đường lộ. Trong một khu đất rào kín, có chú ngựa ô đang lồng lên rồi phi nước đại dọc theo hàng rào. Trong thoáng chốc, tôi nghĩ đó là con Black Bowman đang trong chuồng, nghỉ ngơi để chờ cuộc đua.
Tôi đến trường đua lúc đang diễn ra vòng đua thứ hai. Thiên hạ la hét rầm trời vì ngựa về ngược: con ngựa được chuộng nhất đang bị đánh bại bởi một con khá tầm thường. Đúng như tôi tiên liệu, lúc này dành cho dân nhận đánh cá chuyên nghiệp hoàn toàn tống trơn. Tôi đến đứng gần hàng rào, nơi nhận những độ cá cược lớn và ở đây chuyện bỏ ra một trăm bảng Anh để cá độ sẽ không gây anh hưởng trên trị giá thang điểm của giải.
Khi một lò ngựa tung tiền để đặt cược toàn bộ cho một con ngựa nào đó thì việc cá độ trở nên khá phức tạp. Họ phải bỏ ra nhiều ngàn bảng Anh cho đến khi thị giá rớt xuống còn một ăn ba hoặc thấp hơn và đến một lúc nào đó, những tay nhận cá cược chuyên nghiệp sẽ không thâu tiền đánh cá nữa. Quanh tôi có khoảng một chục tay có sẵn tiền của các lò ngựa, có nhiệm vụ đương đầu với các tay nhận đánh cá chuyên nghiệp, nhằm giành phần lợi cho các chủ lò và các tay luyện ngựa. Phần tôi, tôi phải đương đầu với cả bọn cò lẫn những tay nhận đánh cá chuyên nghiệp. Chính vì vậy mà tôi phải đặt cược ngay trong những phút đầu của vòng thứ ba. Tôi quyết định đứng gần ô dành cho Bernie Armstrong, tay nhận đánh cá chuyên nghiệp uy tín nhất của trường đua Randwick.
Đám người gào lên khi con ngựa về ngược vượt đích đến, bỏ xa con ngựa được chuộng nhất. Hai phút sau đó, việc mua bán cá cược cho vòng thứ ba bắt đầu.
Tại những trường đua ngựa của nước Úc, thị giá được công bố trên những tấm bảng của những người nhận đánh cá chuyên nnghiệp và thị giá này biến động liên tục, tùy theo mức độ tiền cá cược. Những con số trên tấm bảng của Bernie Armstrong cho thấy thị giá của con Black Bowman là một ăn mười hai. Cách Bernie năm thước, trên tấm bảng của đồng nghiệp, thị giá của con Black Bowman là một ăn mười bốn. Bị bao quanh bởi đám đông, tôi cân nhắc khoảng thời gian phải bỏ ra để len được đến đó và rồi tôi bỏ qua ý định vì quá bất trắc. Bọn cò đang tung tiền mua độ và chỉ trong ba mươi giây, thị giá sẽ rớt mạnh. Vì thế, tôi quay sang Bernie, trao cho y cọc tiền năm bảng Anh và nói: “Tôi đặt cược Black Bowman một ăn mười hai”.
Vừa nhận tiền của tôi y vừa xoay hàng số trên bảng thì thị giá rớt xuống còn một ăn mười hai. Nhìn sang tấm bảng bên kia, tôi thấy chỉ còn một ăn tám. Tôi vẫn còn may mắn. Bọn cò vẫn liên tục tung tiền mua độ và đến phút cuối, giá của con Black Bowman chỉ còn một ăn một.
Nhét thẻ cá cược vào ví, tôi bước về phía khán đài, với hy vọng tìm được một chỗ ngồi. Miệng tôi khô khốc, dạ dày quặn thắt. Hẳn một cốc rượu sẽ giúp tôi cảm thấy đỡ hơn, nhưng hình ảnh cái bar ở trường đua với đám người ồn ào, nồng nặc hơi rượu khiến tôi cản thấy buồn nôn. Tôi nuốt nước bọt đưa cái lưỡi khô lên liếm môi rút mùi-xoa lau đôi tay ướt rịn mồ hôi rồi bước lên các bậc thang của kháng đài, cạnh phòng phát thanh.
Trời nắng đẹp, mát mẻ. Trên các bồn cỏ, những phụ nữ đang ngồi dưới nắng thu. Các bồn hoa đã nhạt màu trong buổi sáng đầu mùa. Trường đua không quá đông người như mọi khi nhưng được cái là sân bãi khô và không khí khá êm ả. Lúc này, ngựa đã được đưa ra khu cân dô-kề, theo sau là các chú nài mang theo yên cương. Thấp thoáng trong đám người ngựa, tôi trông thấy màu vàng và tím của lò ngựa Mc Andrew. Tim tôi đập rộn rã khi biết tay nài Minsky sẽ cưỡi con Black Bowman.
Giờ đây, ngựa đang được thắng yên. Tôi thấy Minsky, Mc Andrew và gã luyện ngựa đang trò chuyện với nhau, vẻ thư thái của những người chuyên nghiệp đã hoàn tất công việc và giờ đây, tất cả chỉ còn tùy thuộc vào chú nài, con ngựa và Thượng đế.
Gã luyện ngựa giúp Minsky nhảy lên yên, kiểm tra đai yên và trao cho chú nài dây treo bàn đạp. Rồi Minsky nghiêng người chào Mc Andrew và họ vỗ mạnh lên lưng ngựa. Đó là nghi thức nho nhỏ của lò ngựa mà tôi không thể tham gia. Tiền bạc và tương lai cua tôi tùy thuộc vào Black Bowman, nhưng giữa tôi và nó chẳng có một quan hệ nào. Nếu có thắng cuộc thì bởi vì Mc Andrew đã chăm sóc nó, một chú nài mang phù hiệu của Mc Andrew đã cưỡi nó. Còn tôi, tôi chỉ là kẻ ăn theo, nhà con trong đám bạc, loài ký sinh của một con vật quý phái. Ngựa được đưa ra sân đua. Minsky cho con Black Bowman đi nước kiệu và, nhìn từ xa, con vật trông giống một vũ công uyển chuyển. Black Bowman được xếp vào dãy thứ mười, một điểm khá lý tưởng ngay giữa sân. Như vậy, nó sẽ không bị các con khác ép sát lề hoặc chen lấn ở những khúc quanh. Nếu xuất phát tốt, Black Bowman có thể phi nước đại giữa đám ngựa cho đến một ngàn thước sau cùng, điểm thử thách sự dũng mãnh của nó và tài năng của chú nài.
Trong bầu không khí có tiếng vo ve như tiếng kim loại, loa phóng thanh loan báo vị trí của các con ngựa, nhưng tôi chẳng thể nghe rõ. Tuy vậy, nhờ ống nhòm, tôi trông thấy con Black Bowman đang đứng yên vị trí của nó, trong khi người điều hành cuộc đua sắp xếp ba con ngựa sau cùng. Cuối cùng là lệnh xuất phát. Thiên hạ la hét rầm trời. Đám ngựa lao đi... Trong thoáng chốc tôi thấy loáng lên màu vàng và tím và biết Minsky xuất phát rất tốt. Rồi đám ngựa bám theo sau che khuất tầm mắt của tôi.
Chú ngựa trắng và chú ngựa lang trắng hồng bờm đen đang dẫn đầu nhưng con thắng cuộc hẳn đang trong đám bám theo sau và người ta chỉ có thể nhận ra nó sau khi đám ngựa đã vượt qua năm trăm thước đầu tiên.
Lúc đó, những con ngựa có tầm cỡ sẽ trội hẳn trên đường đua để tranh nhau về đích.
Sau ngàn thước đầu tiên, con ngựa lang trắng hồng bờm đen bị tụt hậu. Và khi vòng đua chỉ còn một ngàn năm trăm thước sau cùng, con ngựa xám dẫn đầu, nhưng đám ngựa phía sau vẫn bám sát khít khao. Khi còn một ngàn thước, đám ngựa tách dần hai nhóm và tôi thấy con Black Bowman đang phi nhanh, bám theo tám con hàng đầu. Khi chỉ còn năm trăm thước, hai trong số các con hàng đầu bị tụt hậu trong khi Black Bowman vẫn bám sát sáu con còn lại. Minsky đang chờ đoạn thẳng để thúc Black Bowman rút về đích, bám theo nó là ba con khác. Black Bowman cố đuổi theo con thứ tư. Tôi cố điều chỉnh ống nhòm để quan sát rõ hơn nhưng Black Bowman đã bị che khuất bởi con ngựa phía trước. Tôi thấy chú nài cưỡi con ngựa được cá cược nhiều nhất giờ đã dùng đến roi và ba con ngựa dẫn đầu đang phi nước dài với những chú nài cúi rạp người trên cổ ngựa. Nếu Black Bowman không tạo được một nỗ lực tức thời thì nó sẽ thua cuộc và tôi sẽ phá sản...
Bỗng chốc, mọi người đều gào lên, trong đó có cả tôi. Khi thúc Black Bowman ra phía ngoài, Minsky đã giúp cho nó đuổi kịp con ngựa dẫn đầu rồi vượt lên để về đích trước tiên.
Chờ xem niêm yên kết quả, tôi vỗ nhẹ vào túi áo vest để nắm chắc cái ví trong đó có thẻ cá cược vẫn còn. Rồi tôi rời trường đua và gọi taxi về nơi tạm trú. Như vậy là tôi có được một ngàn hai trăm bảng Anh. Tôi ngạc nhiên vì thấy mình quá bình thản.
Sáng thứ Hai, tôi đến Tattersalls Club để lãnh tiền. Bernie Amstrong niềm nở trao tiền cho tôi và mong tôi sẽ tiếp tục cá độ ở quầy y.
Khi tôi đang đếm những tờ bạc mới toanh và nhét chúng vào cặp thì Manny Mannix vỗ vào vai tôi:
- Thuyền trưởng may mắn quá nhỉ?
- Vâng, khá may.
- Cả ngàn bảng Anh chứ ít đâu!
Sau khi nhét tờ bạc sau cùng vào, tôi gài cái cặp da lại và nói:
- Vâng, hơn một ngàn bảng.
- Như vậy, thuyền trưởng đã có thứ cần thiết.
- Đúng thế, Manny!
Lúc đó, y nhìn tôi, mỉm cười thân thiện, một nụ cười mà tôi quá hiểu. Rồi y chìa tay ra:
- Mừng cho thuyền trưởng. Chúc thuyền trưởng may mắn.
Làm ra vẻ không trông thấy bàn tay của Mannix, tôi nhìn thẳng vào mắt y và nói giọng bình thản:
- Manny à, anh là một gã khốn kiếp!
Rồi tôi ôm cặp, rời khỏi Tattersalls Club.
Tôi vừa phạm phải một sai lầm lớn. Thông thường ta chửi ai đó là khốn kiếp thì người đó sẽ đấm vào mặt ta ngay. Nhưng Manny thì không làm thế bởi y sẽ chứng tỏ cho ta thấy y có thể khốn kiếp đến mức nào.