61 
Một đám tro tạt qua mặt tôi và trong một phút, chúng tôi không nhìn thấy gì; gió thổi đến và thành phố bốc cháy lại hiện ra mồn một. Chúng tôi không hề muốn cảnh này. Những tai này như vậy đôi khi vẫn xảy ra. Nó từng xảy ra... sẽ xảy ra chứ nhỉ... với Xhosa vào năm 1856, khi người ta đốt bỏ mùa màng và giết gia súc khiến bốn mươi ngàn người chết đói. Nó xảy ra với các tín đồ Ghost Dance (Ghost Dance: Một phong trào tôn giáo kết hợp nhiều hệ tín ngưỡng bản xứ châu Mỹ, bị quy kết là gây ra một vụ thảm sát dẫn đến cái chết của hàng trăm dân thường bản xứ) vào năm 1890. Nó xảy ra hàng năm tại lễ hội Rath Yatra (Lễ hội Rath Yatra: Một lễ hội lớn của người Hindu)ở thành phố Puri, bang Orissa, khi người ta đâm đầu vào bánh xe của cỗ xe rước thần Jagannah. Nó xảy ra ở Jonestown. Nó xảy ở Orlando. Nó xảy ra khắp nơi. Nhưng dĩ nhiên, nó vẫn hoàn toàn là lỗi của chúng tôi. Lỗi của tôi. Todo por mi culpa. Lỗi của tôi. Lỗi của tôi. Tôi nhìn về hướng tây. Dưới kia, trên bốn trăm quảng trường, những luồn hơi nóng cuốn khói và những cơn mưa tàn lửa thành từng cuộn dày, hệt như sợi chỉ vàng viền trên tấm màn sân khấu cũ, chỉ có điều chiều dài và độ rộng phải bằng đoàn tàu chở hàng. Chúng bò quanh, lần theo bậc thang của các kim tự tháp và bốc lên đỉnh. Một trong những con diều hình ống khổng lồ đó lơ lửng ngay bên dưới chúng tôi, bò chậm rãi như một búi cỏ lăn đang cháy. Tôi nhìn về hướng Nam. Xa xa, sau đống gạch vụn của kim tự tháp Rắn Chuông Sao, tôi nhìn thấy những cơn lốc lửa đang chạy ngược chiều kim đồng hồ quanh thành phố, như thể chúng tôi đang đứng giữa mắt bão trên mặt trời. 62 
Tôi đi, hay đúng hơn là tập tễnh tới chỗ Koh. Bà ta đã tháo mặt nạ, giữ nó trên bàn tay đen, trong khi dùng bàn tay trắng vuốt ve Chim Cánh Cụt, mân mê da đầu dưới lớp tóc mỏng, vuốt dọc xuống má, rồi dọc khắp người, dùng móng tay gãi gãi như đang gãi cho một con mèo. Cô gái lùn rúc vào gần, vươn người ra và cuối cùng trườn khỏi tay Koh, lon ton quay lại với bảo mẫu của mình. Koh đứng lên, bước bốn bước tới mép bậc thềm. Bà ta nhìn xuống đám khói và thây người dưới các quảng trường. Bà ta ngước mắt lên, quay sang hướng bắc và bắt gặp ánh mắt tôi. Nhưng chúng tôi đã thỏa thuận rằng bà ta không được tỏ ra biết tôi trước mặt các Báo Sư Tử; bà ta nhìn sang hướng nam, về phía khu nhà Rắn Chuông. Nó đã cháy gần rụi, thả những cuộn khói đen lên bầu trời nâu xỉn. Tôi nghĩ tôi vừa thấy trong cặp mắt vô cảm của bà ta một ánh lạ lùng, dù chỉ nhìn nghiêng. Hai khóe miệng biểu lộ chút gì đó nghi ngờ. Những cơn gió xoáy cuốn theo tàn lửa nhìn như những chiếc lá vàng và giọt thép nóng chảy cuộn lên sau lưng Koh. Tấm mặt nạ ngọc bích lủng lẳng trên bàn tay đen, chiếu thẳng vào mặt tôi và tôi có cái cảm giác kỳ cục là bà ta có thể nhìn tôi bằng cặp mắt trống rỗng ấy. Nhưng khuôn mặt thật vẫn bất động. Ánh lửa từ dưới hắt lên soi tỏ đường cong của khuôn hàm. Cái đầu ở nguyên vị trí cũ, nhìn xuống các quảng trường của thần mặt trời như một tảng đá bazan khổng lồ hình đầu người trên sa mạc Ai Cập, được mài nhẵn qua hàng bao đời bão cát liên miên. Đâu đó bên dưới, ngọn lửa đã lan tới một bể chứa nước, một đám mây hơi nước xèo xèo bốc lên, hòa vào cơn lốc tàn lửa. Cặp mắt Koh dõi theo nó hướng dần lên rồi lại chậm rãi nhìn xuống hai nửa thành phố cháy rụi nằm hai bên trục đường vĩnh viễn không còn là cái trục của thế giới. Thoạt tiên, tôi nghĩ bà ta gợi tôi nhớ tới một bức họa vẽ nàng Helen đứng trên con thuyền của Menelaus, nhìn về hướng thành Troy đang bốc cháy, nhưng rồi tôi nghĩ lại, có lẽ tôi thấy Garbo trong cảnh quay cuối cùng của bộ phim Nữ hoàng Christina. Hay đó là hình ảnh Marena đứng trên con đường nổi giữa biển, mắt nhìn đăm đăm về phía bờ vịnh rực lửa? Hay một con nhện dệt cầu vàng nằm giữa quả cầu tơ của nó? Đột nhiên, tôi thấy thứ gì đó dưới cặp mắt đen sẫm của bà ta, tôi nhận ra đó là nước mắt, nhưng sau đó, tôi cho rằng có thể chỉ vì khói. Bà ta đưa mặt nạ lên, buộc nó quanh đầu bằng nút chết và quay đi.
Một đám tro tạt qua mặt tôi và trong một phút, chúng tôi không nhìn thấy gì; gió thổi đến và thành phố bốc cháy lại hiện ra mồn một. Chúng tôi không hề muốn cảnh này. Những tai này như vậy đôi khi vẫn xảy ra. Nó từng xảy ra... sẽ xảy ra chứ nhỉ... với Xhosa vào năm 1856, khi người ta đốt bỏ mùa màng và giết gia súc khiến bốn mươi ngàn người chết đói. Nó xảy ra với các tín đồ Ghost Dance (Ghost Dance: Một phong trào tôn giáo kết hợp nhiều hệ tín ngưỡng bản xứ châu Mỹ, bị quy kết là gây ra một vụ thảm sát dẫn đến cái chết của hàng trăm dân thường bản xứ) vào năm 1890. Nó xảy ra hàng năm tại lễ hội Rath Yatra (Lễ hội Rath Yatra: Một lễ hội lớn của người Hindu)ở thành phố Puri, bang Orissa, khi người ta đâm đầu vào bánh xe của cỗ xe rước thần Jagannah. Nó xảy ra ở Jonestown. Nó xảy ở Orlando. Nó xảy ra khắp nơi. Nhưng dĩ nhiên, nó vẫn hoàn toàn là lỗi của chúng tôi. Lỗi của tôi. Todo por mi culpa. Lỗi của tôi. Lỗi của tôi. Tôi nhìn về hướng tây. Dưới kia, trên bốn trăm quảng trường, những luồn hơi nóng cuốn khói và những cơn mưa tàn lửa thành từng cuộn dày, hệt như sợi chỉ vàng viền trên tấm màn sân khấu cũ, chỉ có điều chiều dài và độ rộng phải bằng đoàn tàu chở hàng. Chúng bò quanh, lần theo bậc thang của các kim tự tháp và bốc lên đỉnh. Một trong những con diều hình ống khổng lồ đó lơ lửng ngay bên dưới chúng tôi, bò chậm rãi như một búi cỏ lăn đang cháy. Tôi nhìn về hướng Nam. Xa xa, sau đống gạch vụn của kim tự tháp Rắn Chuông Sao, tôi nhìn thấy những cơn lốc lửa đang chạy ngược chiều kim đồng hồ quanh thành phố, như thể chúng tôi đang đứng giữa mắt bão trên mặt trời. 62 Tôi đi, hay đúng hơn là tập tễnh tới chỗ Koh. Bà ta đã tháo mặt nạ, giữ nó trên bàn tay đen, trong khi dùng bàn tay trắng vuốt ve Chim Cánh Cụt, mân mê da đầu dưới lớp tóc mỏng, vuốt dọc xuống má, rồi dọc khắp người, dùng móng tay gãi gãi như đang gãi cho một con mèo. Cô gái lùn rúc vào gần, vươn người ra và cuối cùng trườn khỏi tay Koh, lon ton quay lại với bảo mẫu của mình. Koh đứng lên, bước bốn bước tới mép bậc thềm. Bà ta nhìn xuống đám khói và thây người dưới các quảng trường. Bà ta ngước mắt lên, quay sang hướng bắc và bắt gặp ánh mắt tôi. Nhưng chúng tôi đã thỏa thuận rằng bà ta không được tỏ ra biết tôi trước mặt các Báo Sư Tử; bà ta nhìn sang hướng nam, về phía khu nhà Rắn Chuông. Nó đã cháy gần rụi, thả những cuộn khói đen lên bầu trời nâu xỉn. Tôi nghĩ tôi vừa thấy trong cặp mắt vô cảm của bà ta một ánh lạ lùng, dù chỉ nhìn nghiêng. Hai khóe miệng biểu lộ chút gì đó nghi ngờ. Những cơn gió xoáy cuốn theo tàn lửa nhìn như những chiếc lá vàng và giọt thép nóng chảy cuộn lên sau lưng Koh. Tấm mặt nạ ngọc bích lủng lẳng trên bàn tay đen, chiếu thẳng vào mặt tôi và tôi có cái cảm giác kỳ cục là bà ta có thể nhìn tôi bằng cặp mắt trống rỗng ấy. Nhưng khuôn mặt thật vẫn bất động. Ánh lửa từ dưới hắt lên soi tỏ đường cong của khuôn hàm. Cái đầu ở nguyên vị trí cũ, nhìn xuống các quảng trường của thần mặt trời như một tảng đá bazan khổng lồ hình đầu người trên sa mạc Ai Cập, được mài nhẵn qua hàng bao đời bão cát liên miên. Đâu đó bên dưới, ngọn lửa đã lan tới một bể chứa nước, một đám mây hơi nước xèo xèo bốc lên, hòa vào cơn lốc tàn lửa. Cặp mắt Koh dõi theo nó hướng dần lên rồi lại chậm rãi nhìn xuống hai nửa thành phố cháy rụi nằm hai bên trục đường vĩnh viễn không còn là cái trục của thế giới. Thoạt tiên, tôi nghĩ bà ta gợi tôi nhớ tới một bức họa vẽ nàng Helen đứng trên con thuyền của Menelaus, nhìn về hướng thành Troy đang bốc cháy, nhưng rồi tôi nghĩ lại, có lẽ tôi thấy Garbo trong cảnh quay cuối cùng của bộ phim Nữ hoàng Christina. Hay đó là hình ảnh Marena đứng trên con đường nổi giữa biển, mắt nhìn đăm đăm về phía bờ vịnh rực lửa? Hay một con nhện dệt cầu vàng nằm giữa quả cầu tơ của nó? Đột nhiên, tôi thấy thứ gì đó dưới cặp mắt đen sẫm của bà ta, tôi nhận ra đó là nước mắt, nhưng sau đó, tôi cho rằng có thể chỉ vì khói. Bà ta đưa mặt nạ lên, buộc nó quanh đầu bằng nút chết và quay đi.