Proninsky bước vào tàu ngựa, mặt đầy vẻ thắng thế. Hắn vừa gặp Luxia từ nhà kính trở về, đã trông thấy cô gái đỏ mặt và chỉ qua vài lời ngắn ngủi của cô hắn cũng đoán chắc được tình cảm bên trong. Hắn đã tranh thủ nắm tay cô và buông đôi lời tình cảm. "Mình đi đúng hướng rồi đấy, hắn lẩm bẩm lặp đi lặp lại - Con bé rõ ràng là đã phải lòng mình " Hắn vuốt ria mép với vẻ mặt một người đang tự hài lòng và vững tin vào tương lai. - Bênêđykt! Thắng ngựa cho tôi! - Ngựa hạt dẻ hay ngựa khoang ạ? - Bênêđykt hỏi lại. - Thắng bộ tứ ngựa ô giống Ả Rập vào cổ xe vàng kiểu Mỹ. Người xà ích tròn mắt ngó hắn. Bộ ngựa ô Ả Rập ạ?! Gã Klet từ chỗ tắm cho ngựa bước sang. - Ông định đi đâu? - gã hỏi Edmun bằng tiếng Đức - Lên thành phố. Tôi phải đến kho vật tư nông nghiệp hỏi về chiếc máy gặt. - Máy gặt chữa rồi. Ông không việc gì phải đi nữa. - Chính đại công tử giao việc đó cho tôi mà. - Có thể thế, nhưng lâu rồi. Bây giờ chỉ cần phái xe đi chở về. - Tôi nhất định phải đi - Pronninsky khăng khăng. - Hà, thì ông cứ việc đi, nhưng tôi khuyên ông không nên dùng bộ ngựa ô. - Nhưng tại sao chứ? - Thế thôi… tôi khuyên ông đừng nên lấy bộ ấy… Đường xa lắm… - Đến Sale còn xa hơn, mà bao giờ nam tước phu nhân chẳng dùng bộ ấy để đi. Klet đưa mắt nhìn hắn đầy ngụ ý. - Khác nhiều chứ! - gã nói cụt lủn. - Tôi chẳng thấy gì khác cả! - Proninsky to tiếng. Hắn hiểu điều Klet định nói, nhưng quyết không lùi. - Sao mày chưa thắng ngựa? - hắn quát Bênêđykt. - Này ông, chỗ bạn bè tôi khuyên ông không nên dùng bốn con ngựa ấy. - Klet bảo - Đấy là những con ngựa yêu của công tử. Nếu chúng gặp chuyện gì không lành thì phiền đấy. Phỉ phui! Xin ông hãy đi bằng bộ tứ hạt dẻ, êm lắm. Hay ông cứ lấy bộ khoang cũng được. Hình như hôm nay nam tước phu nhân định đến Obrôny. Nếu bà ra lệnh thắng bộ ngựa ô thì tôi biết làm thế nào? - Thì cứ việc thắng bộ khoang cho bà ấy - Proninsky phát bẳn, thốt lên. Hắn lại ngoảnh sang Bênêđykt: - Thắng ngựa mau! Mày hiểu chứ! Chàng xà ích nhún vai, bỏ đi thực hiện mệnh lệnh, mồm lẩm bẩm cầu những chuyện chẳng lành cho gã thực tập sinh. Klet phẩy tay. "Rắn đấy!.... Quỷ tha ma bắt hắn đi!" - gã tự nhủ. Vài phút sau Edmun đã chễm chệ trên cỗ xe ngựa kiểu Mỹ kéo cương bộ tứ mã. Rồi không đợi cho người giám mã ngồi lên, mỉm một nụ cười châm chọc y vung roi chào tạm biệt Klet, thúc lũ ngựa phi ngay một nước kiệu gấp, biến mất khỏi khúc quanh của con đường. Viên quản gia và xà ích nhìn nhau. - Mong sao đừng xảy ra chuyện gì không lành - Klet lẩm bẩm. Còn Bênêđykt vừa nói vừa dang hai tay: - Nếu ông thực tập sinh có làm hỏng ngựa thì tôi không chịu trách nhiệm trước đại công tử đâu đấy nhé. Khi ông quản gia cho phép thì tôi đâu có lỗi gì? - Ông Proninsky biết cách điều khiển ngựa chứ, Bênêđykt nói gì lạ thế! - Klet đáp, nhưng chính gã cũng đâm lo. Việc vắng mặt Proninsky trong bữa trưa khiến phu nhân Iđalia ngạc nhiên và Luxia buồn. Cô gái không hiểu tại sao hôm nay hắn lại đi ra phố, sau cuộc gặp tay đôi ngọt ngào là thế. Nỗi buồn của cô càng tăng thêm khi phu nhân tuyên bố là ăn trưa xong hai mẹ con sẽ đến trang Obrôny thăm công tước phu nhân Pođhrexka. Khi chỉ còn lại Luxia, cô bé quàng tay qua cổ nàng, thì thào với vẻ đỏng đảnh: - Em muốn ở nhà quá cơ! Chẳng muốn đi chút nào!… - Trước kia em thích đến Obrôny lắm kia mà - Xtefchia mỉm cười. - Ôi! Trước kia!…khác chứ. Trong mắt cô gái ánh lên niềm mộng mơ, hoàn toàn không thích hợp với thân hình thơ trẻ chút nào, như hương hoa hồng ngọt ngào chẳng hợp với một đoá lưu ly. Sau khi trang điểm xong phu nhân Iđalia ra lệnh thắng ngựa vào cỗ xe kiểu Ianđo mui lật. Vài phút sau ông lão Jaxenty gõ cửa phòng phu nhân. - Thưa phu nhân, xà ích báo rằng chỉ có thể đi bằng bộ tứ mã khoang hoặc hạt dẻ thôi ạ. - Nhưng ta bảo thắng bộ ngựa ô kia mà - phu nhân Iđalia dằn giọng đáp. - Xà ích bảo không có ngựa ô nữa ạ. - Thế chúng đi đằng nào.? - Ngài thực tập sinh lấy đi vào thành phố. Phu nhân Iđalia quay ngoắt người trên ghế về phía ông Jaxenty nheo mắt chăm chú nhìn ông lão. - Ông Proninsky…đi bộ tứ mã huyền…vào phố? - Thưa, xà ích báo như thế ạ. - Quản gia biết rõ từ sáng sớm là hôm nay ta đi kia mà. Sao ông ta lại cho phép dùng bộ tứ mã đó. - Ông thực tập sinh có nói là phu nhân đi bằng bộ ngựa khoang cũng được. - Không thể như thế được! - nam tước phu nhân bực bội hét lên - Bảo Bênêđykt vào gặp ta. Lão Jaxenty bước ra. Phu nhân Iđalia đứng lên, tức giận dứt dứt đôi găng tay. - Thật là bê bối! - bà lẩm bẩm - Ta bảo thắng ngựa mà gia nhân lại dám trả lời là không có. Hắn ta lộng hành quá thể rồi. Tại Valđy nuông hắn quá đấy mà. Thật là một chuyện kỳ quặc! Voilà qui' il est ridicule! ( Thật là không ra gì? ) Nỗi bực bội của bà mỗi lúc một tăng thêm. Trong khi đó trước buồng ngựa mọi người đang tụ tập. Lão Jaxenty, Bênêđykt và mấy người trông ngựa, vẻ mặt lo lắng. Họ đi tìm viên quản gia, nhưng Klet đã bỏ ra đồng. Không còn cách nào khác, đành phải vào thôi. Khi Bênêđykt cùng lão Jaxenty bước vào khoảng sân trong, gã xà ích chợt sững người kinh hoàng. Một người hầu đang dắt con ngựa ô mà ông chủ trang Guenbôvitre thường cưỡi đi vòng qua thảm cỏ. Đại công tử vừa đến… - Chà! - Bênêđykt thốt lên - Công tử bao giờ cũng đến bất ngờ, nhưng hôm nay thì quả ngài đến vừa đúng lúc. Valdemar gặp bà cô đang rất tức giận. Cố nén lắm bà mới chào hỏi chàng. - Có chuyện gì xảy ra thế ạ? - chàng ngạc nhiên hỏi. - Tôi thấy là người được anh đỡ đầu có quyền hơn tôi ở cái nhà này rồi đấy! À! Tôi không ngờ lại thế! Valdemar bình thản nghe, đi đi lại lại trong phòng. Khi bà nói xong, anh mới bật cười. - Người cháu đỡ đầu! Cô buồn cười thật! không biết từ trước đến nay ai đỡ đầu anh ta nhiều hơn. Chắc chắn không phải là cháu. - Bây giờ mà anh vẫn còn cười được. Chuyện đó không làm anh động lòng chứ nào! - Ngược lại cháu hết sức tán thưởng việc này. - Voyons!( Kìa) Thật là lịch thiệp! - Kìa cô! Cô và ông ta đã giúp cháu một việc rất lớn: cô thì hôm nay muốn đi, còn ông kia thì lại đi đúng vào hôm nay. - Tôi không hiểu ý anh! - Cô ạ, không nghi ngờ gì nữa, ông ta đã có được một ít quyền hành, nhưng đó chính là lỗi của cô chứ không phải của cháu. - Tôi nhắc lại: tôi không hiểu ý của anh - phu nhân Iđalia nhún vai ngắt lời chàng. - Cô có nhận thấy chuyện ông ta xoắn xở chung quanh Luxia chứ? Có hay không nào? - Anh lạc đề rồi. - Cháu đang nhập đề đấy. Xin cô hãy trả lời cho cháu đã. - Ừ thì ông ta hay đi với Luxia. Nhưng chuyện đó thì có sao? - Cô thấy mà vẫn cho phép. Phu nhân Iđalia bật dậy khỏi ghế. - Kìa! Cứ cho là chúng nó ve vãn nhau, tôi chẳng thấy điều gì xấu cả. Chuyện đó thì có hại gì? - Cháu lại nghĩ rằng đối với Luxia chuyện tình tự ấy là không nên - Valdemar lạnh lùng đáp. - Ngược lại thì có. Luxia đã mười sáu tuổi, cứ để nó thử cho quen. Đối với con gái vào tuổi nó, thậm chí lại còn cần thiết nữa. - Thế có cần thiết không? nếu nó phải lòng người ta?… - Thì cũng được! Thậm chí nó có thể yêu Proninsky. Valdemar nhìn cô. - Chữ " thậm chí " và nói chung " cả Proninsky " nghĩa là thế nào ạ? - Tôi nghĩ chắc anh thừa hiểu. - Rất tiếc, cháu không hiểu. Phu nhân Iđalia bùng ra: - Giá như Proninsky là người thuộc giới chúng ta nhưng không đủ môn đăng hộ đối, tôi sẽ nhìn việc này khác đi, chứ còn thế này… - Còn thế này thì chúng có thể tự do yêu nhau phải không? Hay chúng cũng có thể tự do lấy nhau nữa? - chàng mỉa mai hỏi. - Anh lại chọc tức tôi rồi đấy! - Cháu chỉ hỏi thôi. Thế ra anh ta thì được quyền ve vãn, còn Luxia thì được quyền yêu. Cô cho phép thế, anh ta hiểu thế. Vậy thì xin cô chớ bực mình làm gì! Đó là nguyên do cốt lõi của việc anh ta lấy ngựa đi hôm nay. Lòng đầy phấn chấn, anh ta dùng bộ tứ mã gồm những con ô, và quyết định là cô sẽ đi bằng bộ khoang, bởi anh ta cho rằng nhạc mẫu tương lai sẵn lòng nhường nhịn cho anh ta trong những chuyện nhỏ nhặt như vậy. - Valđy! Anh nói gì thế? - Không có gì khác hơn, toàn sự thật. - Nhưng mà… Có phải là?… phu nhân Iđalia sững sờ nhưng vẫn phân vân. - Vâng, vâng, đúng thế! - đoán được ý cô, Valdemar thốt lên, trong khi phu nhân đột nhiên tái mặt. - Hắn dám tơ tưởng đến Luxia thật ư? - Ồ! Sao lại không? Anh ta rất dũng cảm. - Không thể được!… Không. Không! Đó quả thật là đỉnh cao của sự táo tợn! - phu nhân phẫn nộ thốt lên. - Thưa cô! Hắn đã có người che chở, cần gì hơn nữa? Hắn có thể cứ can đảm mà tuyên bố: veni vidi vici (Latinh: Ta đến, ta thấy, ta thắng - câu nói nổi tiếng của J. Xezar) - Valdemar diễu cợt. Bà cô nhìn chàng. - Valđy, sao anh biết? - bà nghi ngại hỏi. - Thông qua ông, ông là nhà nghiên cứu giỏi hơn cô nhiều. Vả lại chính cháu cũng thấy được khối chuyện. Phu nhân Elzonovska cựa quậy không yên trên chiếc ghế. Valdemar đi đi lại lại trong phòng. Những ý nghĩ quay vần trong óc chàng. Chàng nghĩ đến việc dù Proninsky có là một người khác hẳn và thật sự yêu Luxia, người ta cũng không gả cô em họ chàng cho hắn, bởi hắn thuộc về giai cấp xã hội " thấp hơn". "Thật là một thứ quan hệ man rợ!" - chàng thầm tự nhủ - Vậy nghĩa là tiểu thư Elzonovska không thể trở thành vợ Proninsky chỉ vì hắn không mang họ quý tộc. Thật là kỳ quái!…Mà chính ta cũng hỗ trợ chuyện ấy một phần. Thì cứ cho là vì nhiều nguyên đo đi. Không một lý lẽ nào bênh vực cho Proninsky là một con người khác thì Xtefchia dã không có mặt tại Xuodkovse… Mà đây cũng là một môi trường khác… Thật đáng nguyền rủa! " Nam tước phu nhân chợt tỉnh cơn bàng hoàng. - Valđy, nói cho cô biết, sao lúc nãy anh bảo là cô và cái gã Proninsky ấy đã giúp anh một việc lớn? - bà hỏi. Valdemar đưa tay gạt trán như muốn xua đi những ý nghĩ dày vò. - Cháu đang chờ cơ hội để có thể tự giải thoát khỏi y. - A! Tôi hiểu! Và anh đã tìm được. Vậy thì hay lắm! - Có lẽ cô không nghĩ rằng lý do chính là chuyến đi chơi hôm nay của y. - Chứ còn gì nữa? - Sao lại còn gì? Chẳng lẽ cô muốn y tiếp tục ở lại đây? - Với những điều cô vừa được biết thì lạy Chúa che chở! Nhưng anh đâu thể thẳng thừng đuổi hắn ra cửa. - Cháu sẽ làm cho y hiểu theo cách tế nhị nhất rằng sự có mặt của y ở đây là thừa. Lão Jaxenty bước vào báo là Bênêđykt đang chờ lệnh. Phu nhân Iđalia nói với Valdemar bằng tiếng Pháp: - Cô bảo hắn vào đây để giải thích việc hắn làm. Nhưng bây giờ thì cô giao hắn cho anh giải quyết. - Hắn có lỗi gì đâu, việc quản gia phải chịu trách nhiệm. Cháu đề nghị cô cứ việc đi, để chuyện ngựa lại đấy đã. Cháu phải biết ơn chuyện này, nhưng không có lý do gì để mà làm căng thẳng cả. Vậy cô đi chứ ạ? Không đợi bà trả lời chàng quay lại bảo lão Jaxenty: - Bảo Bênêđykt thắng bộ ngựa hạt dẻ. Khi người chưởng bộc đã ra, Valdemar hỏi: - Chỉ mình em Luxia đi với cô thôi ạ? - Rudeska cùng đi với chúng tôi. Nét giận run run trên môi Valdemar. - Hay lắm. Có điều cô nên gọi cô giáo bằng cách khác ít vẻ hành chính hơn. Nam tước phu nhân ném cho chàng một ánh nhìn trách móc. Bà định đáp lại điều gì, nhưng Valdemar nhanh nhẹn cúi chào, nói tiếp: - Xin cô hãy chuẩn bị sẵn sàng. Đã đến giờ đi rồi. Chàng bước ra, bực tức lẩm bẩm: - Cô lại muốn đãi ta xơi món đẳng cấp đấy!