Dịch giả: Diệp Minh Tâm
Chương 3

Lời giải thích với anh Knightley làm cho Emma khá vui. Đấy là một trong những hồi tưởng dễ chịu về buổi dạ vũ của cô khi đi dạo trong khu vườn sáng hôm sau. Cô rất lấy làm hài lòng vì ah Knightley và cô đã thấu hiểu giống nhau về vợ chồng Elton. Những nhận xét của anh và cô về cả hai vợ chồng đều khá giống nhau, còn lời khen ngợi anh dành cho Harriet và việc anh nhân nhượng với cô đều khiến cho cô cảm kích. Thái độ xấc xược của vợ chồng Elton – vốn có thể huỷ hoại của buổi tối vui vẻ của cô – lại là nguyên nhân dẫn đến sự hài lòng tột bậc.
Bây giờ cô mong đợi một kết quả có hậu khác: xoá tan niềm mê đắm của Harriet. Cô có niềm tin mạnh mẽ, theo cách Harriet nói về sự việc khi hai người rời phòng khiêu vũ. Đấy như thể là bất chợt cô bé đã thức tỉnh và thấy anh Elton không phải là người tốt như trước đây cô hằng tin tưởng. Cơn sốt đã qua đi, bây giờ Emma không còn sợ nhịp tim đập loạn cuồng vì thói tử tế nhưng gây tổn thương. Cô mong cảm nghĩ xấu xa của vợ chồng Elton là duyên cớ để rèn luyện tinh thần cho cô bé quên hẳn anh ta. Harriet có lý trí, Frank Churchill không yêu cô lắm, còn anh Knightley không còn muốn tranh cãi về cô, quả là một mùa hè hạnh phúc đang chào đón Emma phía trước!
Sáng nay Emma sẽ không gặp Frank Churchill. Anh đã bảo cô rằng anh không thể đến Hartfield vì phải trở về nhà. Cô không thấy buồn về việc này.
 Sau khi suy ngẫm mọi điều và ổn định tâm tư, với tinh thần sảng khoái Emma vừa bước quay về nhà để lo chăm sóc hai đứa trẻ và ông bố thì cánh cổng mở ra, hai người, mà cô không hề trông đợi đi với nhau, bây giờ đang đi vào: Frank Churchill với Harriet đi tựa bên anh – đúng là Harriet! Chỉ thoáng nhìn, chỉ thoáng nhìn, cô thấy ngay là đã xảy ra chuyện  bất thường. Harriet trông nhợt nhạt và sợ hãi, còn anh đang trấn an cô bé. Ba người bước vào nhà, rồi Harriet lập tức đổ người xuống một chiếc ghế và ngất xỉu.
Một người ngất xỉu thì phải được giúp hồi tỉnh, có câu hỏi thì phải có câu trả lời, có sự ngạc nhiên thì phải có lời giải thích. Những vụ việc như thế là đáng để ý nhưng không thể cứ gay cấn mãi. Chỉ cần vài phút là cũng đủ cho Emma nhận ra toàn bộ sự việc.
Cô Bickerton – là người cũng ở trọ nhà bà Goddard  và cũng đến dự dạ vũ – cùng với cô Smith đi tản bộ dọc theo một con đường. Đấy là đường Richmond, bình thường an toàn vì có người qua lại, nhưng lần này dẫn họ đến sự cố. Khoảng gần một cây số khỏi Highbury, con đường thình lình rẽ ngoặt và có nhiều bóng tối vì có hai hàng cây hai bên, một đoạn dài ở nơi đây ít người qua lại. Khi hai cô gái trẻ bước thêm một đoạn, bất chợt họ nhìn thấy cách một quãng không xa lắm phía trước là một nhóm người Bohemien. Một đứa trẻ trong bọn họ tiến đến hai cô để xin tiền. Vì quá sợ hãi, cô Bickerton thét lên một tiếng, kêu Harriet chạy theo cô, chạy lên một triền dốc, qua một hàng rào cây rồi cố tìm đường tắt trở về Highbury. Nhưng Harriet tội nghiệp chạy theo không kịp. Sau buổi khiêu vũ chân cô đã bị chuột rút, và khi cô cố chạy lên triền dốc, chứng chuột rút lại tái phát khiến cô phải đứng lại trong nỗi sợ hãi tột  cùng.
Nếu hai cô gái trẻ có can đảm hơn thì không rõ nhóm người kia sẽ làm được gì, nhưng họ không muốn bỏ qua cho cô gái yếu đuối. Khoảng năm, sáu đứa trẻ xông đến, dẫn đầu là một phụ nữ rắn chắc và một đứa con trai to khoẻ. Tất cả đều hăm hở và xấc xược qua dáng vẻ, tuy không hẳn qua lời nói. Càng sợ hãi, Harriet lập tức hứa cho họ tiền, mở ví ra lấy một đồng tiền đưa cho họ, rồi van xin họ đừng lấy thêm hoặc làm hại cô. Rồi cô cố bước đi tuy còn chậm chạp, nhưng vẻ sợ hãi và ví tiền của cô khiến cho đám người ham muốn thêm. Họ đi theo cô, đúng ra là bao vây cô, đòi thêm tiền.
Giữa lúc ấy, anh Frank Churchill tìm ra cô, cô đang run rẩy và van xin, còn đám người ồn ào và xấc xược. Nhờ một tình cờ may mắn, anh rời Highbury muộn, vì thế có cơ hội đến cứu giúp cô trong giây phút khủng hoảng này. Buổi sáng trời đẹp khiến cho anh nảy ra ý muốn đi dạo, nên anh cho người đánh xe đến đón anh ở một con đường khác, cách Highbury khoảng vài cây số. Đêm trước anh đã mượn chị Bates cái kéo mà quên trả lại nên anh phải mang đến nhà chị, vào chơi ít phút. Vì thế anh bị muộn so với thời gian đã định. Vì anh đi bộ, đám người kia đã trông thấy anh khi anh đến gần. Nỗi sợ hãi mà người phụ nữ rắn chắc và đứa con trai gây ra cho Harriet bây giờ đảo ngược. Sự xuất hiện của anh khiến cho họ kinh hoàng tột độ mà bỏ chạy. Harriet tha thiết níu lấy cánh tay anh, hầu như không thốt nên lời, chỉ gắng sự bước về Hartfield. Chính là anh có ý tưởng dẫn cô đến Hartfield, anh không nghĩ ra nơi nào thích hợp hơn.
Đấy là nội dung vụ việc, theo lời anh và Harriet tường thuật khi cô đã hoàn hồn. Anh chỉ có thể nán lại trong chốclát để chắc chắn Harriet không có hề gì, anh phải ra đi vì đã bị chậm trễ. Emma nhờ anh nhắn cho bà Goddard biết Harriet được bình yên. Còn nhớ bà là láng giềng của anh Knightley, anh ra đi sau khi Emma đã cảm tạ anh nồng nàn vì bạn cô và vì cô.
Một cuộc phiêu lưu như thế - một thanh niên sáng giá và một thiếu nữ dễ thương gặp nhau theo cách như thế - hẳn mang đến cho con tim lạnh lùng nhất và đầu óc trung kiên nhất vài ý nghĩ nào đấy. Cuối cùng thì Emma đã nghĩ như thế. Liệu một nhà ngôn ngữ học nào, thậm chí một nhà tóan học nào đã từng trông thấy như cô, đã từng chứng kiến hai người bên nhau và nghe họ kể lại, mà không nghĩ hoàn cảnh đã đẩy đưa cho hai người đến bên nhau? Liệu có một người khéo tưởng tượng nào – như cô – lại không suy đóan và vẽ vời thêm! Đặc biệt là khi đầu óc cô đã định hình những suy đoán như thế.
Quả là một chuyện lạ lùng! Emma không nhớ đã từng có sự cố như thế này xảy ra cho bất kỳ phụ nữ trẻ nào trong vùng, không hề có sự chạm trán, không hề có nỗi e sợ về một chuyện như thế. Bây giờ, sự cố lại xảy ra với chính thiếu nữ ấy, đúng vào giờ phút ấy, khi chính thanh niên ấy tình cờ đi qua mà cứu thoát cô bé! Đúng thật là chuyện lạ lùng! Emma càng có ấn tượng hơn khi biết được trạng thái tinh thần của mỗi người trong thời khắc ấy. Anh đang muốn củng cố ý tình của anh đối với cô bé, còn cô bé đang hồi phục sau cơn điên cuồng vì anh Elton. Có vẻ như mọi chuyện đã tụ hội để tạo nên kết quả mãn nguyện nhất. Chắc chắn là vụ việc sẽ đưa đẩy hai người đến gần nhau thêm.
 Trong vòng vài phút cô hỏi chuyện anh trong lúc Harriet còn đang bấn loạn, anh kể về nỗi sợ hãi của cô bé, vẻ ngây thơ của cô bé, vẻ tha thiết của bé khi nắm lấy cánh tay anh, với ý thức vừa buồn cười vừa thích thú. Sau khi Harriet thuật lại câu chuyện, anh thốt lời khinh thường hành động điên rồ đáng ghét của cô Bickerton, tuy nhiên, mọi việc đều diễn ra theo cách tự nhiên, không có gì thúc đẩy hoặc trợ giúp thêm. Emma không hề có động thái nào và cũng không có ẩn ý gì. Không cần, vì đã có đủ sự can thiệp từ bên ngoài. Sự việc tự nó thế là không phải tệ. Còn hơn là điều mơ ước. Emma sẽ không phải thúc đẩy gì thêm.
Chủ định đầu tiên của Emma là Hy Lạp cho ông bố biết gì về chuyện này vì cô hiểu rõ sẽ gây lo lắng cho ông, nhưng cuối cùng cô thấy không thể giấu giếm được. Chỉ trong vòng nửa tiếng đồng hồ, cả Highbury đều biết chuyện. Đấy là tin gay cấn mà người lắm lời thích bàn tán nhất – giới trẻ và giới hạ lưu. Chẳng bao lâu, bọn trẻ và bọn gia nhân trong vùng đều lấy làm hào hứng về câu chuyện hãi hùng. Nhóm người Bohemien đã trùm lấp tin tức về buổi dạ vũ. Ông Woodhouse tội nghiệp run rẩy, và đúng như Emma đã đoán trước, ông nhất quyết bắt mọi người phải hứa đừng bao giờ đi qua khỏi hàng rào dậu nữa. Ông lấy làm mãn nguyện khi cả nghĩ được nhiều người hỏi han đến ông, đến cô Woodhouse (vì lẽ láng giềng ông biết ông thích được hỏi han) cũng như cô Smith. Ông lấy làm vui mà trả lời họ rằng tất cả nhà ông đều bình thường. Emma biết sự thật không hẳn như thế, cô thì hoàn toàn bình thường nhưng Harriet thì không. Nhưng Emma không ngắt lời ông bố. Cô có tình trạng sức khoẻ không được phấn khởi đối với con gái của một ông bố như thế bởi vì cô ít khi biết đau yếu là như thế nào, và nếu ông không vẽ chuyện cô đau yếu thì không ai hỏi han đến cô.
Nhóm người Bohemien không  đợi cho công lý ra tay, mà vội vã bỏ đi nơi khác. Các cô gái trẻ của Highbury có thể đi ra ngoài đường an toàn trước khi kịp hốt hoảng vì  câu chuyện kia. Chẳng bao lâu, cả vụ việc chìm dần trong quên lãng ngoại trừ đối với Emma và hai đứa cháu của cô. Trong trí tưởng tượng của cô sự việc vẫn còn tồn đọng. Henry và John mỗi ngày đều hỏi han về câu chuyện của Harriet và nhóm người Bohemien, vẫn kiên quyết bắt  bẻ nếu cô thay đổi một chi tiết nhỏ nhặt so với lời kể ban đầu.