Dịch giả: Tuấn Đô
Hồi thứ nhất - Lớp 4
ARPAGÔNG - ÊLY - CLÊAN

ARPAGÔNG:   - Giữ trong nhà một món tiền lớn, quả là một cái tội nợ không vừa; thật là tốt phúc, kẻ nào đặt được tất cả dấn vốn vào chỗ sinh lời chắc chắn, và chỉ giữ lại vừa đủ chỉ tiêu thôi. Khắp nhà trên nhà dưới, nghĩ ra được một chỗ cất giấu có thể tin cậy được, cũng không phải là dễ dàng; vì đối với ta, các loại tủ sắt đều là đáng ngờ, và chả đời nào ta chịu tin cậy vào đó: Ta coi tủ sắt đúng là cái mồi dử trộm và bao giờ cũng là cái đích tấn công đầu tiên (Arpagông tưởng không có ai) -Nhưng món tiền một vạn êquy (2) mà họ mới trả ta hôm qua, ta chôn ở sau vườn, chả biết có gọi là đắc sách được không. Một vạn êquy bằng tiền vàng giữ ở trong nhà là một món tiền khá... (Đến đây, hai anh em xuất hiện, nói thì thầm với nhau) - Trời ơi! không khéo ta đã tự làm hở chuyện mất rồi, không khéo đương cơn nóng tiết ta đã không biết giữ mồm, và hình như khi lẩm bẩm một mình, ta đã nói to quá (Nói với Clêan và Êly) - Cái gì đó?
CLÊAN- Thưa cha, không ạ.
ARPAGÔNG:  - Các con vào đây đã lâu chưa?
ÊLY- Chúng con cũng vừa mới đến thôi ạ.
ARPAGÔNG:  - Các con có nghe thấy...
CLÊAN- Nghe thấy gì kia, thưa cha?
ARPAGÔNG:  - Kìa, thì...
ÊLY- Cái gì kia ạ?
ARPAGÔNG:  - Những lời ta vừa nói ấy mà.
CLÊAN- Thưa, không ạ.
ARPAGÔNG:  - Có chứ, có chứ?
ÊLY- Xin cha thứ lỗi, không có đâu ạ.
ARPAGÔNG:  - Ta thấy rõ ràng là các con có nghe thấy lõm bõm gì đó, chả là ta đương lẩm bẩm một mình về chuyện ngày nay kiếm được đồng tiền thật là khó nhọc, và ta bảo rằng kẻ nào có được một vạn êquy trong nhà, thì thật là tốt phúc.
CLÊAN- Lúc đó chúng con do dự chưa dám lại gần cha, sợ cha còn đương dở việc.
ARPAGÔNG:  - Ta lấy làm hài lòng được nói với các con điều này đó, để các con khỏi hiểu lầm mà tưởng rằng ta bảo là chính ta có một vạn êquy.
CLÊAN- Chúng con không dám len vào công việc riêng của cha.
ARPAGÔNG:  - Ước gì ta có được món tiền đó, một vạn êquy.
CLÊAN- Con không tin rằng....
ARPAGÔNG:  - Ta mà được món tiền như thế thì còn gì bằng.
ÊLY- Đó là những chuyện...
ARPAGÔNG:  - Ta cũng đương cần một món tiền bằng ngần ấy.
CLÊAN- Con nghĩ rằng...
ARPAGÔNG:  - Được như thế thì ta cũng dễ chịu lên nhiều lắm.
ÊLY- Cha thì....
ARPAGÔNG:  - Thì ta chả còn phải phàn nàn là thời buổi khốn khổ.
CLÊAN- Lạy Chúa! Cha chẳng có gì đáng phải phàn nàn, thưa cha, và có ai biết là cha có khối của.
ARPAGÔNG:  - Thế nào? Tao có khối của! Những đứa nào nói thế là nói láo. Chả có gì sai bằng; đấy là những quân vô lại chúng phao đồn những tin nhảm đó.
ÊLY- Xin cha đừng giận dữ.
ARPAGÔNG:  - Thật là quái lạ, chính những đứa con rứt ruột của mình lại phản bội mình và trở thành kẻ thù của mình.
CLÊAN- Bảo rằng cha có của, mà là kẻ thù của cha hay sao?
ARPAGÔNG:  - Chứ gì! Cứ những cái giọng lưỡi như thế và cứ những cách ăn tiêu của chúng mày, thì rồi có ngày sẽ có kẻ đến nhà tao để cắt cổ tao, cho rằng tao có vàng ních đầy người.
CLÊAN- Con ăn tiêu cái gì mà gọi là to?
ARPAGÔNG:  - Cái gì à? Còn có gì chướng mắt hơn là những phục sức xa hoa này mà chúng mày chưng diện khắp phố phường? Hôm qua đây, tao vừa mắng con em mày xong; nhưng mày lại còn tệ hơn. Sự tình thật đáng kêu trời; cứ từ đầu đến chân mày, cũng đủ làm một cái vốn lợi tức khá tươm. Con ạ, tao đã bảo mày có đến mấy mươi lần rồi, tất cả những cung cách của mày, tao chẳng vừa ý tí nào: mày cứ lăn mình vào cái lối sống đại gia công tử (1) ; và mày ăn diện như thế kia, thì hẳn là mày phải ăn cắp của tao chứachẳng không.
CLÊAN- Ủa! làm thế nào mà ăn cắp được của cha?
ARPAGÔNG:  - Tao biết đâu đấy? Thế mày lấy đâu ra mà ăn mặc như thế này?
CLÊAN- Thưa cha, con ấy à? Con đánh bạc đấy mà: vận con rất đỏ được luôn, và được bao nhiêu là con đắp vào người hết.
ARPAGÔNG:  - Thế là bậy lắm nhé. Mày gặp vận may được bạc, thì đáng lẽ mày phải biết lợi dụng cái đó, và đem đồng tiền được ấy đặt chỗ tốt lãi, để một ngày kia còn trông thấy nó. Thôi, hãy cứ nói một chuyện này thôi, tao chỉ muốn biết tất cả những dải băng mày thắt nút vào người từ đầu đến chân kia, để làm cái trò gì, và một nửa tá dây giày là không đủ để cuộc thắt quần cộc hay sao? Cần gì phải phí tiền mua tóc giả, khi ta có thể để tóc tự nhiên, chả tốn đồng nào. Tao dám cuộc rằng về khoản tóc giả với dải băng, bỏ rẻ cũng là hai chục pixtôn(1)ight:10px;'>
La Flet- Xin hãy nghe bản kê khai:
"Thứ nhất, là một bộ giường ngủ bốn chân, có những dải thêu kiểu Hunggary, đính rất lịch sự trên một tấm khăn trải giường màu xanh ô - liu, với sáu chiếc nhế dựa, và tấm thêu đắp chân cùng kiểu, tất cả là hàng tốt làm kỹ, và lót một lần vải lụa, màu óng ánh xanh đỏ.
"Thêm một tấm màn trướng xếp nếp (1), bằng nỉ tréo go Ôman (2) màu hồng úa, có viền tua chỉ lụa"
Clêan- Hắn bảo tao dùng những thứ đó làm cái nợ gì?
La Flet- Khoan đã.
"Thêm một tấm màn vách, thêu tích Tình yêu của Gôm-bô với Maxe (3) " "Thêm một cái bàn lớn bằng gỗ hồ đào, có mười hai hàng cột con tiện, có thể kéo dài hai đầu, và dưới gầm bàn có đủ sáu chiếc ghế đẩu trọn bộ".
Clêan- Để làm cái con khỉ gì, mẹ kiếp...?
La Flet- Xin cậu hãy kiên nhẫn. "Thêm ba khẩu súng hỏa mai, khảm dầy đặc những sà cừ ngọc trai, với đủba cây trạc (4)  vào bộ."Thêm một cái lò bằng gạch, với hai cái nồi cất, hình tròn cong, và ba cái bình chứa, rất có ích cho những ai thích thú trò cất rượu".
Clêan- Thật điên tiết!
La Flet- Khoan.
"Thêm một cây đàn tì chế tạo ở Bôlônhơ (1), còn đủ dây dợ, hay cũng gần đủ.  "Thêm một bộ đồ chơi bi - bỏ - lỗ (2)  và một bàn cờ ô, với một bộ đồ chơi trò ngỗng (3) cải tiến của người Hy- lạp, rất tiện để qua thì giờ khi người ta rảnh rỗi."Thêm một bộ da rắn thằn lằn, dài ba piê rưỡi (4), nhồi cỏ khô, đồ chơi tân kỳ, để treo trần lát gỗ của buồng ngủ cho vui mắt.
"Tất cả các thứ kể trên đây, trị giá thẳng thắn hơn bốn nghìn năm trăm livrơ, và hạ giá là một nghìn êquy, do sự biết điều của người cho vay."
Clêan- Cho thần ôn dịch bóp chết tươi cả nó lẫn sự biết điều của nó, cái thằng bất nhân, cái quân đao phủ! Có đời thuở nhà ai mà bóp hầu bóp cổ đến thế bao giờ? Món tiền lãi nó đòi khủng khiếp thế kia mà nó còn chửa hài lòng hay sao, lại còn muốn bắt ta phải lấy ba nghìn quan đồ đồng nát, nó nhặt nhạnh ở đâu về chả biết? Tất cả những thứ đó, rồi bán đi chẳng được lấy hai trăm êquy (1) ; vậy mà người ta cứ phải đành thuận theo ý nó, vì nó có cái thế bắt ta, cái gì cũng phải chấp nhận, và cái thằng đại gian ác đó nó kề mũi dao vào cổ mà bắt chẹt ta.
La Flet- Thưa cậu, xin cậu bỏ quá đi cho, tôi thấy cậu đương làm vào đúng cái con đường phiêu lưu mà Panuyêcgiơ (1) noi theo để tự phá sản, là vay non vay già, mua đắt bán rẻ, và bóc ngắn cắn dài (2).
Clêan- Mày bảo tao làm thế nào được? Đấy, cái tình cảnh khốn đốn của bọn trẻ, do thói keo kiệt đáng nguyền rủa của những người làm bố gây nên; ấy thế rồi người ta còn lấy làm ngạc nhiên thấy những thằng con ước mong cho bố chết đi!
La Flet- Phải công nhận rằng ông bố cậu bần tiện đến nước làm cho người trầm tĩnh nhất thế gian cũng phải nổi xung lên. Ơn chúa, tôi không có những xu hướng đưa đến giá treo cổ(3) ; và sống giữa bọn đồng nghiệp mà mắt tôi trông thấy dính líu vào vô số trò thậm thụt, tôi vẫn khéo thoái thác và gỡ mình một cách khôn ngoan ra khỏi tất cả các món chơi như có hơi phảng phất mùi dây thòng lọng (1) ; vậy mà, thú thật với cậu; thấy những cung cách của ông cụ nhà ta, tôi chỉ ngứa ngáy muốn ăn cắp của cụ một mẻ; và có lẽ tôi cho rằng, ăn cắp được của cụ là làm được một việc đáng khen.
Clêan- Đưa tao cái bản kê khai kia một tí, để tao xem lại.

Truyện Lão hà tiện Lời nhà xuất bản Tiểu dẫn NHÂN VẬT Hồi thứ nhất - Lớp 1 Hồi thứ nhất - Lớp 2 Hồi thứ nhất - Lớp 3 Hồi thứ nhất - Lớp 4 Hồi thứ nhất - Lớp 5 Hồi thứ hai - Lớp 1 Hồi thứ hai - Lớp 2 Hồi thứ hai - Lớp 3 Hồi thứ hai - Lớp 4 Hồi thứ hai - Lớp 5 Hồi thứ ba - Lớp 1 Hồi thứ ba - Lớp 2 Hồi thứ ba - Lớp 3 Hồi thứ ba - Lớp 4 Hồi thứ ba - Lớp 5 Hồi thứ ba - Lớp 6 Hồi thứ ba - Lớp 7 Hồi thứ ba - Lớp 8 Hồi thứ ba - Lớp 9 Hồi thứ tư - Lớp 1 Hồi thứ tư - Lớp 2 (2), là nói chỉ đặt lãi mười hai lấy một tờ đấy thôi (3)
CLÊAN- Cha nói đúng quá
ARPAGÔNG:  - Thôi, ta hãy gác chuyện đó lại và nói chuyện khác (Trông thấy Cleean và Êly ra hiệu với nhau) - Hả? (Nói riêng, nhỏ) - Hình như chúng nó làm hiệu với nhau để xoáy túi bạc của ta đây (Nói to) - Chúng mày làm hiệu cái gì với nhau thế?
ÊLY- Anh em chúng con đương điều đình với nhau xem để ai nói trước. Vì cả hai chúng con đều có chuyện muốn thưa với cha.
ARPAGÔNG:  - Và cha, cha cũng có chuyện muốn nói với cả hai con.
CLÊAN- Thưa cha, chúng con muốn thưa với cha, về việc hôn nhân.
ARPAGÔNG:  - Thì cha muốn bàn với các con, cũng về việc hôn nhân.
ÊLY- Ối chao!
ARPAGÔNG:  - Sao con lại kêu lên như thế? ấy là cái danh từ hay cái sự việc nó làm cho con sợ, hở con?
CLÊAN- Có thể cả hai đứa chúng con đều sợ chuyện hôn nhân, theo cái kiểu cha có thể nghĩ. Và chúng con sợ rằng tâm tình chúng con không phù hợp với sự lựa chọn của cha.
Arpagông:  - Khoan khoan một tí. Đừng vội lo mà, cha biết thế nào là thích hợp cho cả hai con; và hai con, chả đứa nào sẽ phải phàn nàn gì về tất cả những việc mà ý cha định làm. Và để nói cho có đầu có đũa... (Nói với Clêan) - Con ơi, có một cô thiếu nữ tên Marian, nhà ở cũng gần đây, con đã thấy mặt bao giờ chưa?
CLÊAN- Thưa cha, có ạ.
ARPAGÔNG: (Nói với Êly) - Còn con?
ÊLY- Con có nghe thấy nói.
ARPAGÔNG:  - Con thấy người con gái đó thế nào, hở con trai của cha?
CLÊAN- Một con người hết sức dễ thương.
ARPAGÔNG:  - Nét mặt thế nào?
CLÊAN- Rất nền nã, và sắc sảo thông minh.
ARPAGÔNG:  - Dáng điệu, cử chỉ?
CLÊAN- Tuyệt vời, cố nhiên.
ARPAGÔNG:  - Con có cho rằng một người con gái như vậy, thật khá xứng đáng để người ta phải quyến luyến không?
CLÊAN- Thật đúng như vậy, thưa cha.
ARPAGÔNG:  - Rằng đó là một đám đáng mong ước?
CLÊAN- Rất đáng mong ước ạ.
ARPAGÔNG:  - Rằng cô ta có đủ mọi vẻ con người là tề gia nội trợ?
CLÊAN- Cố nhiên rồi.
ARPAGÔNG:  - Và ai làm chồng cô thì sẽ được mãn nguyện về cô?
CLÊAN- Chắc chắn ạ.
ARPAGÔNG:  - Có một nỗi trắc trở con con: là cha e rằng cô ta không có được nhiều của lắm, như người ta đáng có thể đòi hỏi.
CLÊAN- Ồ! Thưa cha, tiền của không đáng xét, khi là chuyện kết duyên với một con người nền nã.
ARPAGÔNG:  - Xin lỗi, xin lỗi (1)! Nhưng có điều là, tuy không có được nhiều tiền của như người ta mong ước, nhưng người ta có thể tìm cách vớt vát lại về những khoản khác.
CLÊAN- Cố nhiên.
ARPAGÔNG:  - Thế là cha rất hài lòng thấy con đồng ý với cha, vì cái cốt cách nền nã và cái vẻ nhuần nhị của cô ta đã tranh thủ được tâm hồn của cha và cha đã quyết lấy cô ta làm vợ, miễn là cũng có được ít nhiều của cải gì đó.
CLÊAN- Ơ?
ARPAGÔNG:  - Sao?
CLÊAN- Cha bảo rằng cha đã quyết…
ARPAGÔNG:  - Lấy cô Marian làm vợ.
CLÊAN- Ai? Cha, cha ấy à?
ARPAGÔNG:  - Phải, tao, tao, tao, tao! Thế này là nghĩa thế nào?
CLÊAN- Con đột nhiên bị chóng mày chóng mặt, con xin lui khỏi chỗ này.
ARPAGÔNG:  - Không hề gì. Vào mau trong bếp, uống một cốc lớn nước lã đi. Thật là cái bọn công tử yết ớt, chẳng được cứng cáp gì hơn mấy con gà mái! Con gái của cha này, đó là điều cha đã quyết định cho cha. Còn thằng anh của con, cha định lấy cho nó một mụ góa mà sáng hôm nay người ta vừa đến nói chuyện với cha. Về phần con, thì cha gả con cho quý ngài Anxem.
ÊLY- Cho quý ngài Anxem?
ARPAGÔNG:  - Phải. Một người đứng tuổi, khôn ngoan và hiền đức, chưa ngoài năm mươi, và nghe người ta ca tụng là có rất nhiều của.
ÊLY(Làm lễ chào (1) ) - Con không muốn lấy chồng, thưa cha, xin cha vui lòng vậy.
ARPAGÔNG: (Nhại lại lễ chào) - Còn tôi, thưa cô con gái bé nhỏ của tôi, thưa cô em, tôi muốn cô lấy chồng, xin cô vui lòng vậy.
ARPAGÔNG: (Lại làm lễ chào) - Thưa cha, con xin lỗi cha thôi.
ARPAGÔNG: (Lại nhại) - Con ơi, cha xin lỗi con nhé.
ÊLY- Con xin kính vái ngài Anxem; nhưng (lại làm lễ chào) xin cha cho phép, con sẽ không lấy ngài đó.
ARPAGÔNG:  - Tôi xin kính vái cô; nhưng (nhại lễ chào) xin cô cho phép, cô sẽ lấy ngài đó ngay chiều tối nay.
ÊLY- Ngay chiều tối?
ARPAGÔNG:  - Ngay chiều tối.
ÊLY- Thưa cha, sẽ không có chuyện như thế.
ARPAGÔNG:  - Thưa con, sẽ có chuyện như thế.
ÊLY- Không.
ARPAGÔNG:  - Có.
ÊLY- Con bảo không, là không.
ARPAGÔNG:  - Cha bảo có, là có.
ÊLY- Việc đó, cha sẽ không bắt ép được con ưng thuận.
ARPAGÔNG:  - Việc đó, cha sẽ bắt ép được con ưng thuận.
ÊLY- Con sẽ tự tử chứ không chịu lấy một người chồng như vậy.
ARPAGÔNG:  - Cô sẽ không tự tử, và cô sẽ lấy người đó. Nhưng mà, con bé mới to gan chứ! Có đời thuở nhà ai mà con gái ăn nói với bố như thế không?
ÊLY- Thế có đời thuở nhà ai mà bố gả chồng cho con gái như thế không?
ARPAGÔNG:  - Đám này không có chê vào đâu được, và tao cuộc rằng tất cả thiên hạ đều sẽ tán thành sự kén chọn của tao.
ÊLY- Còn con, thì con xin cuộc rằng không thể có một người biết điều nào lại tán thành chuyện đó.
ARPAGÔNG: (Trông thấy Vale từ đằng xa) - Kìa, anh Vale kia rồi. Mày có muốn để cho anh ta phân xử việc này giữa tao với mày không?
ÊLY- Con xin đồng ý!
ARPAGÔNG:  - Nó phân xử thế nào, mày cũng chịu theo chứ?
ÊLY- Vâng Anh ta bảo gì con cũng xin nghe.
ARPAGÔNG:  - Thế thì được lắm.
--!!tach_noi_dung!!--


Nguồn: Nhà xuất bản Sân Khấu - Docsach.
Được bạn: Ct.Ly đưa lên
vào ngày: 30 tháng 8 năm 2007

--!!tach_noi_dung!!-- --!!tach_noi_dung!!-- --!!tach_noi_dung!!--