Chương XVI
Tắm hơi Xibêri

Ở rừng taiga về, sau một tuần, Côlia và Giamin mới vào nhà tắm hơi được. Thím Samsura và Grunhia bàn trước với nhau cùng đốt chung nhà tắm của Grunhia. Lúc đầu Grunhia không chịu:
- Nhưng củi là củi của bác..
- Không sao. Thằng Giamin và Côlia sẽ đi lấy củi về nữa..
Ở Xibêri, ngày tắm hơi là ngày hội. Có khách đến, việc đầu tiên là mời khách vào nhà tắm hơi.
Chỉ ở phòng tắm, ngào ngạt mùi lá bạch dương, người ta mới hỏi khách đi đường thế nào, gia đình và công việc ra sao… Họ nói chuyện một cách chậm rãi, uể oải, người đỏ bừng vì nóng, cái nóng tưởng như sưởi ấm cả xương cốt.
Ở phía dưới phòng tắm, một cậu bé đang ngồi trên một chiếc ghế dài, cố đoán trước ý muốn của những người đang tắm. Những người này thỉnh thoảng lại kêu lên:
- Nào, đổ cho đầy chậu vào!
- Cho tí nữa, góc phải đằng kia kìa!
Cậu ta làm việc hăng hái như chữa cháy, và chờ khi nào từ bên trên người ta nói vọng xuống:
- Giỏi lắm, cậu giỏi lắm! Hơi nước cứ như là có tay con gái kỳ cho ấy!
Ai tắm xong cũng trở nên tốt bụng, hiền lành, vì thế mà chẳng tiếc lời khen ngợi. Còn cậu bé thì không hiểu điều này, cứ nghĩ là quả thực mình làm việc rất giỏi.
Một lúc sau tất cả im lặng. Chỉ còn nghe tiếng nước rỏ từ trần xuống và tiếng thở nặng nề của những người đàn ông trong phòng tắm. Trên ô cửa sổ nhỏ, một cây nến đang cháy. Không ai thấy cây nến, chỉ thấy ngọn lửa nhỏ lơ lửng trong không khí.
- Nào, leo lên đây! - cuối cùng có tiếng gọi từ phía trên.
Cậu bé sung sướng theo các bậc thang leo lên gác, rồi cầm bó lá đập lấy đập để vào người mình.
- Đi đâu mà vội? Đập thế ích gì? - người lớn bảo cậu - Chậm thôi, và đập phải đúng cách. Sưởi nóng gót chân, vặn các khớp xương đã..
Nóng quá, cậu bé nhúng chùm lá vào nước lạnh rồi đổ lên đầu.
- Ấy, ấy, không được! Ai làm thế bao giờ? - người lớn tức giận - Gắng chịu một tý, sau quen đi…
Cậu bé xấu hổ leo xuống. Phía trên đã có tiếng người gọi giật:
- Nào, cho thêm nước nữa!
- Phía trái ấy! Đã bảo phía trái mà!
Ở Xibêri, tắm hơi là thứ thuốc chữa bách bệnh. Mà đốt lò tắm hơi cũng cần biết cách, và phải yêu thích nữa mới được. Tốt nhất là đốt bằng củi bạch dương khô, nhiều nhiệt, không mùi, hơn nữa lại có tro để các bà nội trợ giặt quần áo, tiết kiệm xà phòng. Thậm chí có người còn đem gội đầu nữa.
Có những người thích ủ hơi trong nhà tắm bằng những cành thông. Họ nói là nếu ủ bằng những cành thông thì tinh thần thấy sảng khoái hơn và chữa được nhiều bệnh.
Đi làm về, Giamin và Côlia vào nhà tắm. Để ra mồ hôi nhiều hơn, các cậu quyết định tắm xong mới ăn tối. Sắp tắm, Giamin bỗng nhớ tới Gôga.
- Để mình chạy đi gọi cậu ấy nhé? - Cậu hỏi
Côlia biết cậu ấy là ai.
- Đi đi! Có điều đừng để mẹ mình trông thấy: bà còn đang giận cả nhà cậu ấy đấy.
Một chốc sau, Giamin trở lại, mồ hôi nhễ nhại, vội vàng cởi quần áo ở phòng trước, nói rất nhanh.
- Bà cậu ấy không cho đi. Nhưng cậu ấy bảo thế nào cũng đến.
Hai cậu co ro đi vào nhà tắm. Yên lặng như một ngày hè oi ả. Chỉ có thiếu mặt trời. Mùi lá cây xông lên nồng nặc. Sàn nền được lau sạch đến ngả màu vàng, ấm, cọ vào chân dễ chịu.
Giamin dọn ba bó lá rũ tung khỏi đống đá được nung nóng rồi đổ ba chậu nước lên đó. Đống đá sủi bọt bốc hơi trắng xóa đặc sệt như kem sữa. Tất cả đều chìm trong đám mù trắng.
- Chà, có thêm ít nước cờ vạt nữa mà đổ thì tuyệt! - Côlia nói.
- Ừ, miệng của cậu kể cũng sành chén thật..
Hơi nóng chạy khắp người. Lúc đầu kể cũng ngốt. Tuy nóng đến nghẹt thở, da cậu nào cũng đầy những gai ốc… Dần dần dễ thở hơn và mồ hôi bắt đầu ra.
Các cậu sưởi ấm cho đến khi hơi nước tan, buồng tắm sáng dần, rồi lại đổ lên đá ba chậu nước nữa. Hơi nước đổ lên cuộn xèo xèo, như bám chặt vai các cậu. Các chổi lá lại thi nhau đập lia lịa. Thậm chí ngoài phố cũng nghe rõ tiếng các cậu đang làm ầm ĩ. Ngoài cây nến đang cháy, người ta có thể nghĩ là ma quỷ đang bày trò chơi trong đó.
Khi Gôga đến thì hai cậu đã nằm trên phản, mệt không buồn nói chuyện với nhau nữa, đầu gối lên những bó lá bốc mùi thơm phức.
- Lại đây! - hai cậu đồng thanh gọi.
- Ừ, dội nước à?
- Dội đi!
Gôga dội từng tí một. Nước sôi réo và nhảy nhót trên những mặt đá phẳng. Người ta chỉ dội thế khi muốn hơi lâu tan, không khí được giữ nóng đều và không có mù trắng.
Bỗng Côlia kêu lên:
- Cậu dội gì thế này?
- Thế nào, không thích à? - Gôga hỏi lại và leo lên gác.
- Mùi bánh mì! Cậu có thấy thế không, Giamin?
- Có…
- Mình lấy trộm của bà mình một cốc nước bánh mì. Chống cảm lạnh tốt lắm.
Các cậu thi nhau lấy chổi lá đập vào người nhau, hai lần ra lăn ngoài tuyết rồi lại chạy vào tắm hơi nóng. Các chổi lá chỉ còn trơ cành không. Có tiếng thím Samsura gọi từ dưới lên:
- Thế nào, chúng mày định tắm đến sáng mai đấy à? Còn để phần cô Grunhia và lũ trẻ nữa chứ?