ugurdur Óli ngạc nhiên khi thấy người phụ nữ ra mở cửa biết anh định nói gì trước khi anh kịp giải thích mọi chuyện. Lần này anh lại đứng trước một cầu thang khác, đó là một khu nhà ba tầng ở Grafarvogur. Anh không cần phải tự giới thiệu và mới nói được một nửa lý do tại sao mình ở đây thì người phụ nữ đã mời anh vào nhà, nói thêm rằng bà ta đang chờ anh đến.
Lúc đó là vào sáng sớm. Bên ngoài trời đang mưa bụi và màu ảm đạm của mùa thu lan tràn trên toàn thành phố như thể để khẳng định thêm là mùa đông đang đến rất gần, tối hơn và lạnh hơn nữa. Trên đài, người ta đã mô tả đó là tình trạng mưa tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Người phụ nữ đề nghị cầm áo khoác cho anh. Một người đàn ông trạc tuổi bà ta bước ra khỏi căn bếp nhỏ và bắt tay anh thay lời chào. Họ đều tầm bảy mươi tuổi, mặc áo khoác rộng với tất trắng như thể chuẩn bị đi bộ tập thể dục. Anh đã xen vào bữa uống cà phê buổi sáng của hai người.
Ngôi nhà rất nhỏ nhưng được bài trí rất thuận tiện, với một nhà tắm nhỏ, căn bếp nhỏ cùng phòng khách và phòng ngủ khá rộng rãi. Trong nhà rất nóng. Sigurdur Óli nhận lời mời uống cà phê và xin thêm một cốc nước lọc. Cổ họng của anh ngay lập tức trở nên khô rát. Họ nói qua về chuyện thời tiết cho đến khi Sigurdur Óli không đợi thêm được nữa.
“Dường như ông bà đang chờ tôi đến” anh nói và nhấp một ngụm cà phê. Nó quá loãng và có vị thật tệ.
“Phải, không ai nói chuyện gì khác ngoài người phụ nữ đáng thương mà anh đang tìm kiếm” bà ta nói. Sigurdur Óli nhìn bà ta thờ ơ.
“Tất cả mọi người ở Húsavík” người phụ nữ nói, như kiểu bà ta không cần phải giải thích một điều quá rõ ràng như thế. “Chúng tôi chẳng nói chuyện gì khác từ khi các anh bắt đầu tìm bà ấy. Chúng tôi có một câu lạc bộ rất lớn cho những người đến từ Húsavík trong thành phố. Tôi chắc chắn rằng tất cả mọi người đều biết các anh đang tìm kiếm người phụ nữ đó”.
“Vậy chuyện đó đã thành chủ đề bàn tán của cả thị trấn à?” Sigurdur Óli hỏi.
“Ba người bạn của tôi đến từ miền Bắc nhưng hiện đang sống ở đây đã gọi điện cho tôi từ tối hôm qua, và sáng nay tôi lại nhận được một cú nữa từ Húsavík. Người ta đang bàn tán về chuyện đó suốt”.
“Vậy mọi người đã có kết luận gì chưa?”
“Vẫn chưa” bà ta nói và nhìn sang chồng. “Người đàn ông đó đã làm gì bà ta?”
Bà ta không buồn che giấu sự tò mò của mình, không buồn che giấu sự tọc mạch. Sigurdur Óli bực mình khi thấy bà ta sốt sắng hỏi từng chuyện tỉ mỉ và cố gắng dò xét từng lời nói của anh.
“Đó là vấn đề liên quan đến hành vi bạo lực” anh nói. “Chúng tôi đang tìm kiếm nạn nhân, nhưng có lẽ là bà đã biết rồi”.
“À phải, nhưng tại sao chứ? Ông ta đã làm gì bà ta? Và tại sao lại là bây giờ? Tôi nghĩ, hay chúng tôi nghĩ,” bà ta nói và nhìn vào người chồng khi ấy đang ngồi yên lặng theo dõi cuộc trò chuyện, “rằng thật là lạ khi nó còn quan trọng sau ngần ấy năm. Tôi nghe nói là bà ta bị hiếp. Có đúng thế không?”
“Rất tiếc là tôi không thể tiết lộ bất cứ thông tin nào liên quan đến quá trình thẩm vấn” Sigurdur Óli đáp. “Và có lẽ điều đó cũng không quan trọng. Tôi nghĩ là bà không nên làm ầm chuyện đó quá lên. Khi bà nói chuyện với những người khác ấy, ý tôi là thế. Bà có thể nói cho tôi biết điều gì đó có ích không?”
Hai vợ chồng nhìn nhau.
“Làm chuyện ầm ĩ lên ư?” Bà ta nói đầy ngạc nhiên. “Chúng tôi không làm ầm chuyện đó lên. Ông có nghĩ là chúng ta đang làm ầm lên không, Eyvi?” Bà ta nhìn chồng, ông ta dường như không biết phải trả lời thế nào. “Nào, trả lời tôi đi!” Bà ta nói lanh lảnh và ông ta bắt đầu trả lời.
“Không tôi không nói thế. Điều đó là không đúng”.
Điện thoại của Sigurdur Óli reo. Anh không để nó lỏng lẻo như Erlendur mà để trong một cái bao lịch sự đeo bên thắt lưng. Sigurdur Óli xin lỗi hai vợ chồng rồi nghe điện thoại. Đó là Erlendur.
“Anh có thể gặp tôi ở nhà Holberg được không?” ông hỏi.
“Có chuyện gì thế?” Sigurdur Óli đáp.
“Đào thêm”, Erlendur nói và tắt máy.
Khi Sigurdur Óli lái xe đến Nordurmýri, Erlendur và Elínborg đã ở đó. Erlendur đang đứng ở cửa tầng hầm và hút thuốc. Elínborg đang ở trong căn hộ. Sigurdur có thể nhìn thấy cô đang ngửi ngửi xung quanh. Anh nhìn Erlendur lúc này đang nhún vai rồi ném điếu thuốc vào trong vườn và họ cùng vào căn hộ.
“Anh nghĩ là ở đây có mùi gì?” Erlendur hỏi Sigurdur Óli, và Sigurdur Óli ngửi ngửi trong không khí như Elínborg. Họ đi từ phòng này sang phòng khác, xác định thứ mùi, trừ Erlendur vì khứu giác của ông cực kỳ kém sau nhiều năm hút thuốc.
“Khi tôi đến đây lần đầu tiên,” Elínborg nói, “tôi đã nghĩ rằng một tòa nhà hoặc căn hộ như thế này hẳn phải dành cho những người nuôi ngựa. Cái mùi làm tôi nghĩ đến ngựa, những chiếc ủng đi ngựa, yên ngựa, hoặc những thứ đại loại như vậy. Cả phân ngựa. Chuồng ngựa nữa, thực sự là vậy. Cái mùi đó giống như cái mùi trong căn hộ đầu tiên mà vợ chồng tôi mua. Nhưng cũng chẳng có ai yêu ngựa sống ở đó cả. Đó là một hỗn hợp của rác rưởi và ẩm thấp. Cái lò sưởi đã rỉ ra đến tận thảm và ván lót sàn nhưng chẳng ai làm gì cả. Chúng tôi đã cho sửa chữa phòng tắm nhưng những người thợ sửa ống nước đã làm ăn rất cẩu thả, chỉ nhét rơm vào cái lỗ và trát một lớp bê tông mỏng lên đó. Vì thế lúc nào trong nhà cũng có mùi cống rãnh bốc lên từ vết sửa chữa”.
“Điều đó có nghĩa là?” Erlendur hỏi.
“Tôi cho là ở đây cũng có mùi tương tự, có lẽ còn tệ hơn. Ẩm thấp, rác rưởi và chuột cống”.
“Tôi đã gặp Marion Briem” Erlendur nói, không chắc là họ biết cái tên đó. “Tình cờ bà ta đọc được thông tin về Nordurmýri và đi đến kết luận thực tế nơi đây là một đầm lầy”.
Elínborg và Sigurdur Óli liếc nhìn nhau.
“Nordurmýri từng là một làng tách biệt ở giữa Reykjavík” Erlendur nói tiếp. “Những ngôi nhà được xây dựng trong hoặc chỉ ngay sau chiến tranh. Iceland trở thành một nước Cộng hòa và họ đặt tên đường phố theo tên những anh hùng trong tiểu thuyết, Gunnarsbraut, Skeggjagata và đại loại như vậy. Nó là nơi tụ tập đủ mọi thành phần, từ những người khá giàu, thậm chí là giàu, cho đến những kẻ chẳng có lấy một xu, do đó họ thuê những ngôi nhà rất rẻ mạt như thế này. Rất nhiều người giống Holberg sống ở Nordurmýri, mặc dù hầu hết trong số đó có văn hóa hơn Holberg, và rất nhiều người sống trong những căn hộ dưới tầng hầm y hệt thế này. Marion nói với tôi như thế”.
Erlendur dừng lại.
“Một đặc điểm khác của Nordurmýri là loại căn hộ dưới tầng hầm này. Lúc đầu không có loại nhà ở tầng hầm, nhưng rồi những người chủ đã sửa chúng, rồi xây bếp và tường, tạo ra các phòng, tạo ra nơi sống. Trước đây những tầng hầm này là nơi dành cho, Marion gọi là gì nhỉ, những căn hộ khép kín độc lập. Hai người có hiểu đó là gì không?”
Cả hai cùng lắc đầu.
“Tất nhiên, hai người còn quá trẻ” Erlendur nói, biết rằng họ rất ghét ông nói điều đó. “Trong những tầng hầm này là phòng của các cô gái. Họ là người ở trong nhà những kẻ giàu có hơn. Họ ở trong những căn phòng như cái lỗ thế này. Ở đó còn có một phòng giặt nữa, một phòng để nấu món haggis, ví dụ như vậy, và các món ăn khác, nhà kho, nhà tắm, và tất cả những thứ khác”.
“Không quên rằng đó là một đầm lầy” Sigurdur Óli nói một cách châm biếm.
“Ông định nói với chúng tôi điều gì quan trọng đây?” Elínborg hỏi.
“Ở dưới những tầng hầm này là những lớp móng...” Erlendur nói.
“Khá là bất thường nhỉ” Sigurdur Óli nói theo Elínborg.
“... cũng giống như dưới tất cả những ngôi nhà khác,” Erlendur nói mà không để lời châm biếm của Sigurdur Óli xen vào. “Nếu các bạn nói chuyện với một thợ sửa ống nước như Marion Briem đã làm...”
“Thế rốt cuộc tất cả những chuyện nhảm nhí về cái bà Marion Briem này là cái gì vậy?” Sigurdur Óli hỏi.
“... các bạn sẽ thấy rằng họ được gọi khá thường xuyên đến Nordurmýri để giải quyết một vấn đề có khả năng tăng lên theo từng năm, từng thập kỷ sau khi các ngôi nhà được xây dựng trên nền đầm lầy. Nó xảy ra ở một số nơi chứ không phải ở những chỗ khác. Các bạn có thể quan sát bên ngoài một số ngôi nhà: rất nhiều trong số chúng được khoác một lớp đá cuội ốp tường, và nơi hết đá cuội cũng là nơi những mảng tường trần lộ ra ở gần mặt đất. Một dải dài khoảng gần một mét. Vấn đề ở đây là đất lún cả trong nhà nữa”.
Erlendur thấy hai người đã thôi không còn cười nữa.
“Trong kinh doanh bất động sản người ta gọi đây là lỗi được che giấu và rất khó giải quyết. Khi cả ngôi nhà lún xuống, nó tạo áp lực lên các ống thoát nước và chúng vỡ tung dưới sàn nhà. Trước khi các bạn biết điều đó, các bạn đã đổ nước thải ngay xuống lớp móng. Điều này có thể xảy ra trong nhiều năm bởi vì mùi không thể thoát ngay ra qua lớp bê tông. Nhưng các khoảng ẩm ướt sẽ hình thành vì dòng nước nóng trong nhiều ngôi nhà cũ được nối với hệ thống cống ngầm và rò rỉ vào tầng hầm khi những cái ống bị vỡ, nó nóng lên và hơi nước sẽ bốc lên trên bề mặt. Những tấm ván lót sàn vì thế bị cong đi”.
Đến lúc này Erlendur đã giành được sự chú ý tuyệt đối của họ.
“Và Marion đã nói cho ông biết tất cả chuyện đó?” Sigurdur Óli hỏi.
“Để sửa chữa sự cố đó anh phải đào nền nhà lên” Erlendur nói tiếp, “và xuyên qua móng để sửa đường ống. Những người thợ đã nói với Marion rằng đôi lúc khoan qua sàn nhà, họ gặp phải một hố sâu. Có chỗ sàn nhà khá mỏng và bên dưới có cả một túi khí. Mặt đất đã lún được nửa mét, thậm chí có thể là cả mét. Tất cả là do đất đầm lầy”.
Sigurdur Óli và Elínborg nhìn nhau.
“Vậy có cái hố nào ở dưới sàn nhà này không?” Elínborg hỏi, lấy một chân giậm giậm.
Erlendur mỉm cười.
“Marion thậm chí đã cố gắng tìm ra người thợ sửa chữa đã từng đến ngôi nhà này trong cái năm diễn ra đại lễ quốc gia. Mọi người đều nhớ cái năm đó và người đàn ông còn nhớ rõ ràng là đã đến đây bởi sàn nhà bỗng trở nên ẩm ướt”.
“Thế ông muốn nói gì nào?” Sigurdur Óli hỏi.
“Người thợ đó đã phá sàn nhà ở đây. Lớp sàn không dày lắm. Có rất nhiều hố bên dưới. Người thợ đó nhớ việc mình làm rất rõ bởi ông ta rất ngạc nhiên khi Holberg không để ông ta hoàn thành nốt công việc của mình”.
“Rồi sao nữa?”
“Người thợ phá sàn nhà ra và sửa đường ống, sau đó Holberg ném ông ta ra ngoài và nói rằng mình sẽ tự làm nốt. Và ông ta đã làm”.
Họ đứng yên lặng cho đến khi Sigurdur Óli không thể nén nổi tò mò nữa.
“Marion Briem?” Anh nói. “Marion Briem!” Anh nhắc đi nhắc lại cái tên như thể là đang cố gắng để hiểu nó. Erlendur đã đúng. Anh còn quá trẻ nên không nhớ được Marion đã từng làm trong lực lượng. Anh nhắc lại cái tên như thể đó là một câu đố hóc búa, sau đó đột nhiên anh dừng lại và trông rất trầm ngâm, rồi anh hỏi:
“Đợi một chút. Cái người tên Marion này là ai? Là đàn ông hay đàn bà vậy?”
Sigurdur Óli nhìn Erlendur đầy dò xét.
“Đôi lúc tôi cũng tự hỏi như vậy đấy” Erlendur đáp và rút điện thoại ra.
