Mở đầu: Giáo hội là gì?
A. GIÁO HỘI: LỊCH SỬ GIÁO HỘIChương I: SỰ KIỆN CHÚA GIÊSU KITÔ SÁNG LẬP GIÁO HỘI Chương II: “PHÉP LẠ CỦA GIÁO HỘI” TRẢI QUA CÁC THỜI ĐẠI
B: GIÁO HỘI: BẢN TÍNH CỦA GIÁO HỘIChương III: NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CHÍNH YẾU Chương IV: GIÁO HỘI “MÌNH MẦU NHIỆM CHÚA KITÔ”
C: GIÁO HỘI: VAI TRÒ CỦA GIÁO HỘIChương V: PHƯƠNG DIỆN KHÁC NHAU CỦA SỨ MỆNH CỦA GIÁO HỘI Chương VI: “NGOÀI GIÁO HỘI KHÔNG ĐƯỢC RỖI LINH HỒN” Con là Đá, và trên đá này Ta sẽ xây Giáo hội Ta” (Mt 16, 18). Mở đầu GIÁO HỘI LÀ GÌ? I. GIÁO HỘI ĐỂ LÀM GÌ? Đời sống Thiên Chúa của ơn Thánh sủng làm cho loài người trở nên con Thiên Chúa (nghĩa là con người được Thiên Chúa hoá để hưởng mặt Chúa đời đời), đã được trả lại cho nhân loại nhờ lễ tế của Chúa Kitô, Con Thiên Chúa làm người. Trên nguyên tắc đời sống Thiên Chúa được trả lại cho nhân loại. Nhưng thực sự? Mỗi người làm thế nào để được hưởng đời sống ấy? - Bằng cách gia nhập Giáo hội. Chúng ta hãy nói rõ: “Chúa Giêsu Kitô có thể tự Ngài ban ơn cứu rỗi trực tiếp cho tất cả nhân loại: Nhưng Ngài đã muốn dùng Giáo hội hữu hình làm trung gian, dùng một Giáo hội gồm những con người và họ sẽ cộng tác với Giáo hội ban phát các hiệu quả ơn cứu chuộc”. Piô XII (Thông điệp Mystici Corporis, tội tổ tông 9-10). Như vậy trong Giáo hội và nhờ Giáo hội, ngày nay chúng ta nhận đời sống ơn Thánh, đời sống con cái Chúa. Sau thảm kịch ở núi Sọ, đời sống Thiên Chúa không chỉ còn là một sự phong phú cá nhân. Đời sống Thiên Chúa trở nên một công cuộc tập thể (việc làm tập hợp). II. GIÁO HỘI LÀ GÌ? Giáo hội là cộng đồng hữu hình và có thể tổ chức mà Chúa Kitô đã sáng lập để lưu tồn sự hiện diện của Ngài trên trần gian và tiếp tục thực hiện hai sứ mệnh của Ngài là giảng dạy chân lý và thông ban sự sống. A) GIÁO HỘI LÀ MỘT CỘNG ĐỒNG HỮU HÌNH Giáo hội trên thế gian gồm tất cả mọi người Kitô hữu được kết hợp lại: - Bằng cũng một Đức tin của Chúa Kitô. - Bằng cũng một sự vâng phục Đức Giáo hoàng, là người đại diện hữu hình của Chúa Kitô. - Bằng một sự tham dự sống động vào các phép bí tích Chúa Giêsu đã lập. Tất cả hợp thành một khối duy nhất trong Chúa Thánh Thần, làm nên một dân tộc mới của Thiên Chúa, như Công đồng Vatican II đã nhắc lại: “Những ai tin kính Chúa Kitô, đều được tái sinh không phải bởi mầm mống hay hư nát, nhưng do mầm mống bất diệt nhờ lời Thiên Chúa hằng sống, không phải bởi xác thịt, nhưng bởi nước và Thánh Thần, và cuối cùng trở thành một dòng giống được tuyển chọn, một hàng tư tế vương giả, dân tộc thánh, dân tộc đã được Thiên Chúa thu phục, trước kia không phải là một dân mà nay là Dân của Thiên Chúa” (Hiến chế về Giáo hội, số 9…). B) GIÁO HỘI LÀ MỘT CỘNG ĐỒNG CÓ TỔ CHỨC Giáo hội gồm một hàng giáo phẩm: Đức Giáo hoàng và các Giám mục là những thủ lãnh dẫn dắt giáo dân. C) GIÁO HỘI LÀ MỘT CỘNG ĐỒNG LƯU TỒN SỰ HIỆN DIỆN CỦA CHÚA KITÔ Chúa Kitô hiện diện trong mỗi người giáo dân và trong mỗi người thủ lãnh của Ngài. Ngài làm cho các phần tử nhiệm thể mà Ngài là Đầu được sống nhờ Thần khí và ơn thánh Ngài. “Giáo hội chính là Chúa Kitô được truyền ra và thông đạt” (Bossuet). “Giáo hội là sự nhập thể thường trực của con Thiên Chúa”. (Suhard). D) GIÁO HỘI LÀ MỘT CỘNG ĐỒNG TIẾP TỤC CHÚA KITÔ CHÂN LÝ VÀ SỰ SỐNG Nghĩa là Giáo hội là một cơ quan lưu truyền, phân phát và tiếp tế. Giáo hội tiếp tục công việc Chúa Kitô bằng cách gìn giữ nguyên vẹn giáo lý của Ngài, phổ biến giáo lý Ngài trong khắp thế giới và thông đạt đời sống Thiên Chúa của ơn Thánh sủng cho tất cả mọi người. III. YẾU TỐ THIÊN CHÚA VÀ YẾU TỐ NHÂN LOẠI TRONG GIÁO HỘI Giáo hội là Chúa Kitô kéo dài, yếu tố Thiên Chúa và yếu tố nhân loại được kết hợp rất khăng khít với nhau, cũng như trong Chúa Kitô, tính Thiên Chúa và tính nhân loại được kết hợp với nhau mặc dầu khác nhau. Giáo hội (thuộc về Thiên Chúa) là thần linh, bởi vì Giáo hội là Chúa Kitô, bởi vì Giáo hội tiếp tục việc Chúa Kitô, bởi vì Giáo hội chắc chắn được Chúa Kitô luôn luôn giúp đỡ. Giáo hội là nhân loại, bởi vì Giáo hội được thành lập cho loài người, bởi vì Giáo hội gồm có loài người, bởi vì Giáo hội có con người làm thủ lãnh. Vì vậy chúng ta hiểu Giáo hội vừa là thực tại vô hình vừa là xã hội hữu hình, vừa là hoàn toàn vừa là chưa thành tựu, vừa thánh thiện, vừa không trọn lành, vừa siêu phàm, vừa thế tục. Vì vậy trải qua lịch sử, Giáo hội có hai mối lo: luôn luôn trung thành với sứ mệnh thần linh giữa những rối loạn nhân loại và cương quyết thích nghi với những nhu cầu cần thiết của thời đạ