Dịch giả: Diệp Minh Tâm

Nguyên tác tiếng Anh: Lost on dress parade

Towers Chandler đang là bộ đồ vía của anh. Một cái bàn là đang được nung nóng trên bếp ga, cái kia đang đẩy tới đẩy lui mạnh mẽ để tạo một đường nếp thích hợp mà người ta sẽ thấy sau này khi nó chạy dọc thẳng tắp từ đôi giày da được đăng ký mẫu mã của anh Chandler cho đến vạt chiếc áo gi-lê.
Sau khi đã ăn mặc vô cùng tề chỉnh và đúng mốt, anh bước xuống từ tòa nhà ngăn phòng cho thuê để khánh thành những niềm vui của đêm tối. Anh điềm đạm, tự tin, bô trai, nhưng cảm thấy chút nhàm chán – hình ảnh bề ngoài thường thấy của một hội viên trẻ ở các câu lạc bộ New York.
Tiền lương của Chandler là 18 đô la một tuần. Anh làm việc cho một văn phòng kiến trúc. ANh gần đến hai mươi tuổi, anh xem kiến trúc thật sự là một nghệ thuật. Mỗi tuần Chandler để dành ra một đô la. Cứ mỗi mười tuần, với một số vốn tích lũy như thế, anh mua một buổi tối phong lưu công tử. Anh đều nhịp trong đám diễu hành các xiêm y mũ mãng của những triệu phú và những chủ tịch, anh trà trộn vào cuộc sống chói lòa nhất và phô trương nhất, ở đấy anh ăn tối với mọi cách sành điệu và xa xỉ. Với mười đô la, trong vài giờ một người có thể xuất sắc thủ vai một đấng nhàn nhã giàu có. Số tiền thừa thãi cho một bữa ăn biết tính toán, một chai rượu mang một nhãn hiệu đáng được trọng vọng, món tiền boa hậu hĩ, một điếu xì gà, một cuốc xe, thêm những thứ vân vân thông thường.
Đối với Chandler, một buổi tối được trích ra từ bay mươi ngày buồn chán là một niềm hạnh phúc vô biên và được tái sinh. Đối với một cô nàng mới vào đời đấy chỉ là một kinh nghiệm đầu đơi, nằm đơn độc trong ký ức của cô khi tóc cô đã bạc, nhưng đối với Chandler mỗi mười tuần mang đến một niềm vui đều sôi nổi và sắc sảo như là lần đầu tiên. Ngồi giữa đám người trưởng giả dưới tán những cây cọ trong tiếng nhạc dập dìu, nhìn lên những mỹ nữ của một thiên đường như thế và được họ nhìn lại – làm thế nào bản khiêu vũ đầu đời và áo tuyn ngắn tay đầu tiên của một cô gái có thể sánh bằng?
Chandler đi ngược lên phố Broadway trong đám diễu hành, vì buổi tối hôm nay anh vừa là trình diễn viên vừa là quan sát viên. VÌ lẽ, trong sáu mươi chín tối sau, anh sẽ ăn trong bộ quần áo len thô và lụa rẻ tiền tại một cao lâu đáng ngờ nào đấy, tại quầy ăn trưa chóng vánh, và sandwich cùng bia trong phòng ngủ của anh. Anh sẵn sàng chấp nhận như thế, vì anh là đứa con đich thật của nổi đình – nổi đám, và một buổi tối trong ánh hào quang đối với anh là đủ để bù đắp cho những đêm đen.
Chandler thả bộ dài dài cho đến khi các con đường Bốn Mươi cắt ngang một con đường hoan lạc vĩ đại và lấp lánh, vì buổi tối hãy còn dài, và khi người ta là một trong những kẻ chịu chơi dù chỉ một trong bảy mươi tối, người ta muốn kéo dài vui thú của họ. Những cặp mắt long lanh, đe dọa, tò mò, than phục, khiêu khích, quyến rũ soi vào anh, vì bộ quần áo và dáng vẻ của anh biểu hiện môn đồ của những giờ khuây khỏa và vui thú. Đến một góc đường nào đấy anh dừng lại, tự hỏi có nên quay lại đi về phía một nhà hàng phô trương và kiểu cách nơi anh vẫn thường đến ăn vào những tối xa xỉ đặc biệt như tối nay. Chính vào lúc ấy, một người con gái tung tăng quanh góc đường, trượt trên một mảng tuyết đóng băng rồi ngã huỵch xuống hè phố.
Chandler đến đỡ cô gái dậy với cử chỉ tử tế nhanh nhảu và lo lắng. Cô gái khập khiễng bước đến chân tường một ngôi nhà, đứng dựa vào đấy, và tỏ lời cảm ơn anh một cách đoan trang. Cô bảo:
-Tôi nghĩ tôi bị trặc cổ chân. Nó bị vặn khi tôi ngã.
-Cô có đau lắm không?
-Chỉ đau khi tôi đứng thẳng lên. Tôi nghĩ trong ít phút tôi có thể đi được.
-Nếu tôi có thể giúp cô thêm, tôi sẽ kêu xe cho cô, hay là…
Cô gái cắt ngang, giọng nhỏ nhẹ nhưng cảm kích:
-Cám ơn anh. Tôi tin chắc là anh không phải bận tâm đến tôi. Thật tôi vụng quá. Và hai gót giầy của tôi quả là vô dụng. Không thể trách thứ ấy được.
Chandler nhìn cô gái, cảm thấy cô nhanh chóng thu hút sự chú ý của anh. Cô xinh xắn trong vẻ tao nhã, đôi môi cô vừa tươi tắn vừa hiền hậu. Không rõ vì sao cô lại mặc bộ quần áo màu đen đơn giản như thế, dường như là loại quần áo các cô bán hàng thường mặc. Mái tóc bóng mượt nâu thẫm, với những lọn quăn dưới một chiếc mũ rơm rẻ tiền, chỉ có thêm chiếc băng và nơ bằng nhung. Cô có thể làm người mẫu đóng vai một cô công nhân tự trọng ở mức cao nhất.
Một ý tưởng đến nhanh trong đầu của nhà kiến trúc sư trẻ. Anh có thể mời cô ăn tối với anh. Đây là một mảng còn thiếu sót trong thành thích định kỳ hào hoa nhưng cô độc của anh. Thời vụ ngắn ngủi của lối sống xa xỉ sang trọng sẽ được vui thú thêm bội phần nếu anh có thể thêm vào đấy một phụ nữ đàng hoàng. Cô gái là một phụ nữ đàng hoàng, anh chắc như thế - cử chỉ và ngôn ngữ của cô đã chứng tỏ điều này. Cho dù y phục của cô quá đỗi đơn giản, anh nghĩ anh sẽ thấy vui được ngồi chung bàn với cô. Những tư tưởng này lướt nhanh qua đầu anh, và anh quyết định mời cô. Dĩ nhiên làm như vậy là không đúng cách xử thế, nhưng các cô công nhân thường gạt qua một bên mọi nghi thức trong những trường hợp như thế này. Họ thường có óc phán đoán tinh ranh về đàn ông, nhưng cũng thực tế với những quy ước vô dụng. Nếu chi tiêu có chừng mực, mười đô la của anh đủ cho cả hai một bữa ăn sang trọng. Bữa ăn chắc chắn sẽ là một kinh nghiệm tuyệt vời tô điểm cho cuộc sống thường nhật vô vị của cô gái, và việc cô vui thích một cách sống động sẽ góp thêm vào chiến thắng và vui thú của anh.
Anh nói với cô băng vẻ nghiêm trọng chân thật:
-Tôi nghĩ chân cô cần được nghỉ dưỡng trong thời gian dài hơn là cô đoán. Bây giờ, tôi đề nghị một cách để cho nó được nghỉ dưỡng, cùng lúc cô có thể cho tôi một đặc ân. Tôi đang trên đường đi ăn tối một mình khi cô đến và ngã xuống ở góc phố. Cô đi với tôi, chúng ta sẽ có một bữa ăn ấm cúng và buổi trò chuyện thoải mái với nhau, rồi sau đấy cổ chân can trường của cô sẽ mang cô về nhà yên ổn, tôi tin chắc như thế.
Cô gái nhìn nhanh lên khuôn mặt sáng sủa dễ chịu của Chandler. Đôi mắt cô nhấp nháy một tia thật sáng, rồi cô vô tư mỉm cười. Cô nói, hồ nghi:
-Nhưng chúng ta chưa quen biết nhau – như thế là không ổn, phải không?
Người trai trẻ nói một cách chân thật:
-Không sao cả. Tôi sẽ tự giới thiệu – xin phép cô – tôi là Towers Chandler. Sau bữa ăn, mà tôi sẽ tìm mọi cách cho cô được dễ chịu, tôi sẽ từ giã cô, hoặc đưa cô về đến nhà an toàn, tùy ý cô muốn.
Cô gái liếc nhìn bộ y phục chỉnh tề của Chandler, nói:
-Nhưng trông tôi đây, với áo và mũ cũ kỹ thế này!
Chandler nói vui vẻ:
-Cô đừng bận tâm gì cả. Tôi tin là cô trông quyến rũ hơn bất kỳ ai ta sẽ thấy trong bộ quần áo ăn tối cầu kỳ nhất.
Cô gái thử một bước khập khiễng, thú nhận:
-Cổ chân tôi vẫn còn đau. Tôi nghĩ tôi sẽ nhận lời mời của anh, anh Chandler. Anh có thể gọi tôi là …cô Marian.
Chàng kiến trúc sư nói vui vẻ, nhưng hoàn toàn lễ độ:
-Thế thì ta đi, cô Marian. Cô không phải đi xa. Có một nhà hàng đứng đắn và ngon ở khu phố trước mặt. Cô có thể tựa vào tay tôi … để… và đi chậm thôi. Đi ăn một mình thì thật cô đơn. Tôi thấy hơi vui vì cô đã ngã trên băng.
Khi cả hai ngồi vào một chiếc bàn lịch sự, với một anh hầu bàn đầy hứa hẹn lượn qua lượn lại để phục vụ, Chandler bắt đầu cảm thấy niềm vui thú thật sự mà mỗi lần xuất hành luôn luôn mang đến cho anh. Nhà hàng không quá phô trương hay kiêu kỳ như nơi anh thường ăn dưới phố Broadway, nhưng cũng gần đến mức như thế. Các bàn ăn đều đầy những thực khách trông khá giả, có một ban nhạc khá, chơi loại nhạc êm để chuyện trò được dễ chịu, lại thêm thức ăn và dịch vụ không chê trách được. Ngay cả với chiếc mũ và áo rẻ tiền, cô bạn đồng hành vẫn giữ một phong thái khiến vẻ đẹp tự nhiên của khuôn mặt và dáng người cô càng thêm đặc sắc. Và chắc chắn là cô nhìn Chandler, với cử chỉ linh hoạt nhưng tự tin cộng thêm đôi mắt xanh tỏa sáng và chân thành, bằng nét gì đấy trên gương mặt của cô không khác xa lòng ngưỡng mộ là mấy.
Rồi Chandler bị bao ngông cuồng của cuộc sống phồn hoa đô hội, bao chói chang của ánh đèn đô thị, bao xa hoa phù vân phủ lấy anh. Anh đang ở giữa phố Broadway, bị những phô trương và kiểu cách vây bọc, và có những con mắt nhìn anh. Trên sân khấu hài kịch này, trong một buổi tối anh đã thủ vai trò của một kẻ nhàn nhã chỉ sống cho phương tiện và vui thú. Anh đã hóa trang cho vai trò này, và tất cả mọi thiên thần trong anh đều không đủ phép quyền ngăn cản anh diễn nó.
Thế là anh bắt đầu huyên thuyên với cô Marian về các câu lạc bộ, các tiệc trà, về các môn đánh gôn và cưỡi ngựa và các cũi chó và các buổi khiêu vũ và những chuyến du lịch nước ngoài, rồi anh còn bốc phét xa gần về một chiếc du thuyền đang thả neo ở Larchmont. Anh có thể thấy là cô đang mang đầy ấn tượng với những gì anh ba hoa, nên anh lại tăng thêm sự thuyết phục bằng những ám chỉ xa gần về gia tài sự sản, và còn nhắc đến tên tuổi vài dòng họ thế gia khiến thế giới vô sản tôn sung. Chandler chỉ có một buổi tối ngắn ngủi, nên anh cố sức khai thác để có một buổi tối đẹp đẽ nhất theo như ý anh. Tuy thế, một đôi lần anh nhìn thấy ánh vàng kim tỏa từ cô xuyên qua làn sương mù do tính tự phụ của anh bốc ra. Cô nói:
-Cuộc sống anh kể như thế có vẻ phù phiếm và không có mục đích. Anh có làm việc gì để giúp anh thêm hứng thú không?
-Cô Marian thân, công việc ư? Cô nên nghĩ đến việc lo chưng diện mỗi ngày để chuẩn bị đi ăn tối, lái xe rảo vòng dăm mười nơi vào buổi chiều, với một cảnh sát ở mỗi ngã tư đường sẵn sàng nhảy vào ô tô và điệu về bót nếu ta chạy nhanh hơn xe lừa kéo một chút. Những người vô công rồi nghề như tôi thật ra là có bao nhiêu việc phải lo.
Bữa ăn chấm dứt, anh hầu bàn được boa hậu hĩ, và cả hai đi đến góc phố nơi họ đã gặp nhau. Cô Marian bây giờ bước đi khá vững, chỉ hơi chập choạng một chút. Cô nói thành thật:
-Cám ơn anh. Tôi phải chạy về nhà. Bữa ăn ngon lắm, anh Chandler ạ.
Anh bắt tay cô, mỉm một nụ cười thân ái, rồi nói gì đấy về ván bài bridge tại câu lạc bộ của anh. Anh nhìn cô một lúc, rồi đi nhanh về hướng đông, rồi vẫy một chiếc xe để trở về căn phòng của anh.
Trong căn phòng lạnh lẽo, Chandler trải bộ đồ vía ra cho nó nghỉ ngơi trong sáu mươi chín ngày kế tiếp. Anh suy nghĩ về cô. Anh nói thầm với anh: “Cô là người con gái thật thu hút. Lại trông đàng hoàng nữa. Có lẽ nếu mình nói sự thật với cô thay vì các chuyện nổi đình – nổi đám, chúng ta có thể…nhưng mà như thế lại làm cho rối reng! Mình cần thủ cho hết vai trò theo cách hóa trang của mình.”
Đấy là kết luận của một con người can đảm, vốn được sinh trưởng và lớn lên trong những túp lều da thú của bộ lạc khu Manhattan.
Còn cô gái, sau khi đã giã từ người làm cô vui một buổi tối, đi nhanh chóng xuyên qua khu phố đến khi cô dừng lại trước một biệt thự lịch sự và yên tĩnh. Cô đi nhanh qua cổng, lên một căn phòng. Một cô gái lịch sự trong bộ quần áo mặc trong nhà rất hoa mỹ đang nhìn ra cửa sổ một cách lo lắng. Cô rầy rà khi thấy cô kia đi vào:
-À, cái con nhỏ liều mạng. Chừng nào em mới bỏ cái tật làm gia đình hốt hoảng như thế? Em đã đi ra khỏi nhà cả hai giờ đồng hồ mà mặc cái áo cũ và mang mũ của Marie như thế. Mẹ lo lắng hết sức. Bà sai Louis đánh xe đi tìm em. Em thật vô tâm quá!
Cô chị nhấn một nút chuông, và một người hầu đi vào.
-Marie, báo cho bà hay là Marian đã về.
-Chị đừng la rầy em. Em chỉ định đi đến hiệu may bà Theo để dặn bà ấy là dùng màu kem thay vì màu hồng. Em chỉ cần mặc áo cũ của em và đội mũ của Marie. Em chắc ai cũng nghĩ em là con bé đứng bán hàng.
-Bữa ăn đã xong rồi cưng ơi, em về muộn quá.
-Em biết. Em trượt trên hè đường và bị trặc cổ chân. Em không thể đi được, nên phải cà nhắc vào một hiệu ăn và ngồi đấy đến khi đỡ đau. Vì thế mà em đi lâu.
Hai cô gái ngồi bên cửa sổ, nhìn ra những ánh đèn và dòng xe cộ tấp nập ngoài đường. Cô em chuồi xuống để đặt đầu mình lên lòng chị. Cô mơ màng:
-Một ngày nào đấy, chúng ta sẽ lấy chồng – cả hai chị em. Chị em ta có nhiều tiền đến nỗi không ai phải thất vọng. Chị muốn em nói cho chị nghe về mẫu người em có thể yêu không>
-Cứ nói đi, cái con nhỏ vô tâm!
-Em có thể yêu một người có đôi mắt xanh và dịu dàng, tử tế, biết trọng những người con gái nghèo, một người đẹp trai và hiền, không tìm cách tán tỉnh. Nhưng em chỉ yêu anh ấy nếu anh có ước vọng, sống có mục đích, có công việc gì đấy để làm. Em không cần biết anh ấy nghèo đến thế nào nếu em có thể giúp gầy dựng cho anh ấy. Nhưng mà, chị ơi, hạng đàn ông chúng ta luôn gặp – hạng người chỉ sống cuộc đời nhàn rỗi giữa xã hội phù hoa và các câu lạc bộ của họ - em không thể yêu một người như thế, ngay cả nếu mắt anh ta có xanh và anh ta tử tế với những cô gái nghèo anh gặp ngoài đường.