Dịch giả: Lê Khánh Trường
Tiểu sử tác giả
Giải Nobel Văn học năm 1959

Nhà văn Boris Pasternak.
Boris Pasternak sinh ngày 10 tháng 2 năm 1890 ở Moskva, cha ông là hoạ sĩ và viện sĩ Leonid Pasternak. Mẹ ông là một nghệ sĩ dương cầm. Năm 1913, ông tốt nghiệp khoa lịch sử và ngôn ngữ trường Đại học Tổng hợp Matcơva, Trước đó, năm 1912, ông nghiên cứu triết học tại Đại học Marburg (Đức). Có một thời gian khoảng 6 năm, ông chú tâm nghiên cứu và sáng tác âm nhạc. Nhưng cuối cùng ông đã đi vào sự nghiệp thơ văn. Nhưng bài thơ đầu tiên của Boris Pasternak xuất bản vào năm 1913. Năm 1917, ông viết một loạt những bài thơ tuyệt diệu được in trong tập "Chị tôi - Cuộc sống", chúng đưa ông lên hàng những nhà thơ lớn nhất nước Nga thời ấy, sau cách mạng tháng Mười, nhà thơ làm việc tại Thư viện Dân uỷ Giáo dục. Trong những năm hai mươi, Pasemak gia nhập nhóm văn học LEP do nhà thơ lớn Maiakovski sáng lập. Đó là thời gian ông viết trường ca "Năm 1905" và "Trung uý Smith" về cuộc cách mạng năm 1905. Năm 1932, Pasternak in tập "Sinh lại" lần thứ hai phản ánh sự biến đổi diễn ra trên nước Nga xã hội chủ nghĩa. Trong cuộc Chiến tranh vệ quốc vĩ đại 1941-1945, ông làm thông tin viên mặt trận. Ngoài ra, ông còn là một dịch giả lỗi lạc. Ông đã dịch sang tiếng Nga những vở kịch tiêu biểu nhất của Shakespeare; Goethe và thơ của các nhà thơ Gruzia.
Tuy nhiên, Boris Pasternak không chỉ là một nhà thơ lớn, trong lĩnh vực văn xuôi, ông cũng có những truyện ngắn được xếp vào loại hay nhất thế giới. Đặc biệt, sau ngày chiến thắng phát xít Đức, ông đã bắt tay viết tiểu thuyết Bác sĩ Zhivago và hoàn thành vào năm 1955. Năm 1956, Nhà xuất bản Văn học quốc gia Liên Xô ký hợp đồng in tác phẩm này, nhưng việc thực hiện hợp đồng ấy bị nhiều người có thế lực trong giới văn học lúc bấy giờ phản đối. Giữa lúc đó, cuốn tiểu thuyết bỗng được xuất bản tại Ý. Sau đó, ngày 28-10-1958, Viện Hàn lâm Thuỵ Điển tuyên bố tặng giải thưởng Nobel về văn chương cho Boris Pasternak. Nội dung giải thưởng có ghi: "Vì sự đóng góp lớn lao vào nền thi ca trữ tình hiện đại của thế giới cũng như vào lĩnh vực các truyền thống vĩ đại của của các nhà văn xuôi Nga". Nhân việc này bọn phản động đã lợi dụng tên tưổi và tiểu thuyết "Bác sĩ Zhivago" của ông để chống Liên Xô khiến ông bị khai trừ khỏi Hội Nhà văn Liên Xô, mặc dù lúc đó có những người chân chính không tán thành quyết định sai trái này của Hội.
Từ đó, Boris Pasternak - nhà thơ lớn, một thiên tài trong thơ ca Nga - phải sống những ngày buồn thảm cuối đời. Tuy nhiên, tên tuổi và tác phẩm của ông không vì thế mà bị lãng quên theo năm tháng, trái lại vẫn sống trong lòng người Xô viết và hàng triệu triệu người yêu văn học, yêu văn hoá Nga ở khắp năm châu.
Trong trào lưu cải tổ và dân chủ hoá, danh dự và tác phẩm của Pasternak đã được phục hồi. Ngày 18-2-1987, Ban thư ký Hội Nhà văn Liên Xô đã chính thức xoá bỏ quyết định bất công đó. Uỷ ban Di sản Pasternak được thành lập. Các tác phẩm của ông lần lượt được in lại. Tiểu thuyết "Bác sĩ Zhivago" nguyên tác đã ra mắt bạn đọc trên tạp chí văn học "Thế giới mới" đầu năm 1988. Trong năm 1988, Liên Xô cũng đã xuất bản Toàn tập Pasternak.
Nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh của B. Pasternak, Uỷ ban di sản Pasternak và cơ quan UNESCO đã tổ chức lễ kỷ niệm trọng thể để tưởng niệm ông, một nhà thơ thiên tài.
Trong khi chờ đợi một công trình nghiên cứu hoàn chỉnh về cuộc đời, sự nghiệp và toàn bộ tác phẩm của Pastemak, chúng tôi xin được giới thiệu tới bạn đọc tiểu thuyết "Bác sĩ Zhivago", cuốn tiểu thuyết tiêu biểu và cũng gây nhiều sóng gió nhất trong cuộc đời ông qua bản dịch của dịch giả Lê Khánh Trường.
Trân trọng giới thiệu quyển sách cùng bạn đọc, và mong nhận được nhiều ý kiến phê bình.
NHÀ XUẤT BẢN PHỤ NỮ